اقتصاد پزشکی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گرفته و این مساله به فقیر شدن جامعه پزشکی منتهی می‌شود

این چهل و چهارمین کنگره بزرگ سالیانه جامعه جراحان است که تا سه سال قبل، هر سال بدون وقفه برگزار می‌شد، اما به دلیل کرونا یک وقفه دو ساله در برگزاری آن ایجاد شد و امسال بعد از این وقفه، این کنگره دوباره برگزار می‌شود. 

کنگره جامعه جراحان ایران بزرگترین رویداد علمی کشور در زمینه جراحی است که کلیه رشته‌های رسمی جراحی در آن شرکت دارند و طی یک برنامه پنج روزه، تازه‌های رشته خود را به بحث می‌گذارند. هدف اصلی آن هم به روز شدن دانش جراحی اعضای جامعه جراحان است.

یکی از دلایل تشکیل جامعه جراحان ایران در ابتدا، همین بازآموزی سالانه همکاران جراح بوده است که از چهل سال قبل تا کنون به نحوی عالی اجرا شد. فلسفه تشکیل سالیانه آن به‌عنوان یک وظیفه اصلی برای بازآموزی و نوآموزی جراحان کشور است. تمام رشته‌های مصوب جراحی و انجمن‌های تخصصی جراحی در مجموعه جامعه جراحان ایران فعال هستند و همگی برنامه‌های اختصاصی بازآموزی خود را طی مدت کنگره اجرا می‌کنند؛ بنابراین یک فعالیت عظیم تخصصی و منحصر به‌فرد طی این مدت برقرار است.

به نظر من میزان استقبال از کنگره همان روال سال‌های قبل را خواهد داشت. استقبال معمولا خوب است، چون یک اتفاق یک ساله در تمام مملکت است و مورد علاقه همه رشته‌هاست.

خیر، در آن حدی نیست که فشاری ایجاد کند.

پزشکان و قانون: سخنرانان مدعو در کنگره از میان چه کسانی هستند؟ 

معمولا به تعداد پنج روز برگزاری کنگره سخنران مدعو از میان شخصیت‌های برجسته کشور داریم که  اکثر این عزیزان در زمینه مسائل جاری مملکت صحبت خواهند کرد. امسال، "دکتر ملک حسینی" در زمینه پیوند سخنرانی خواهند کرد؛ "دکتر ملک حسینی" یک شخصیت برجسته پزشکی ایران و جهان از نظر کارهایی که تاکنون درزمینه پیوند کبد انجام داده است، محسوب می‌شود. همچنین از خدمات بی نظیر و بی‌همتای ایشان در زمیه پیوند کبد تجلیل و قدردانی خواهد شد.

پزشکان و قانون: گویا قرار است که انتخابات جامعه جراحان نیز در دل کنگره برگزار شود.

بله. کیفیت کار جامعه جراحان به انتخاب اعضا هیات مدیره بستگی دارد. همیشه امید داریم که این انتخابات با دقت و توجه ویژه برگزار شود تا بهترین‌ها برای خدمت در جامعه جراحان منتخب شوند. به دلیل سه سال تعویق کنگره اکنون بهترین زمان است که در خلال برگزاری کنگره جامعه جراحان، انتخابات را برگزار کنیم تا اعضا تازه نفس هیات مدیره کار را به دست بگیرند. معمولا از همکاران تقاضا می‌کنیم که مشارکت خوبی داشته باشند و به لطف خدا همیشه استقبال خوب بوده و از این نظر جای نگرانی نیست.

پزشکان جوان بیایند و بدانند که به گرمی از حضور آنها استقبال می‌شود و ان شالله که موفق باشند. 

به نظر من نامشحص بودن وضع کلی اقتصاد پزشکی در مملکت یکی از بزرگترین مشکلات پزشکی کشور است. یک اتفاقی که برعکس تمام حرفه‌های دیگر افتاده، این است که اقتصاد پزشکی در اختیار مصرف کنندگان خدمات پزشکی قرار گرفته و این مساله مشکلات زیادی را ایجاد کرده و خواهد کرد و درنهایت به فقیر شدن جامعه پزشکی منتهی می‌شود. من آینده پزشکی را از این نظر به هیچ وجه خوب نمی‌بینم.

در کشور طی سالهای گذشته ضوابطی برقرار کردیم که خرید و فروش اعضای بدن ممنوع باشد؛ حتی حضور خارجی‌ها برای پیوند اعضا در کشور نیز ممنوع است؛ بنابر این پیوند عضو برای بیگانگان در کشور ممنوع اعلام شده است. الان پدیده جدیدی که به ندرت اتفاق می‌افتد، مسافرت ایرانیان به کشورهای مختلف دنیا و منطقه به منظور فروش اعضا قابل پیوند بدن است که این موضوع مساله وسیع‌‌تری محسوب می‌شود و نیازمند رسیدگی گسترده نسبت به ضوابط مصوب کشورمان است.

این بسیار باعث تاسف است که چنین اتفاقی رخ می‌دهد ولی باید دانست که این اتفاق برای مردم کشورهای افغانستان، پاکستان ... نیز رخ می‌دهد! نکته حائز اهمیت این است که اجازه ندهیم در کشور خودمان چنین اتفاقی رخ دهد و از این نظر خوشحال هستیم که ضوابط آن از سالها قبل در کشور تصویب شده تا چنین اقدامی در ایران رخ ندهد.

ممکن است پشت پرده و بطور غیر قانونی افرادی چنین اقداماتی را در کشور انجام دهند ولی تا جایی که اطلاع دارم چنین اقدامی در ایران قابل انجام نیست. ولی در همه نقاط دنیا خرید و فروش اعضا بدن انسان خلاف قوانین بوده و ممنوع است. کلیه عضوی از بدن انسان است که به دلیل جفت بودن امکان اهدا آن از فرد زنده وجود دارد. البته بخش هایی از کبد نیز قابلیت اهدا از فرد زنده به فرد بیمار را خواهد داشت. 

امروزه به لطف سالها تلاش و کسب دانش، انواع پیوند بافت‌ها و اعضا بدن در کشور در حال انجام است. سال‌های دور اولین و دومین پیوند روده باریک در خاورمیانه را اینجانب انجام دادم. این کار در شیراز ادامه پیدا کرد و اکنون لوزالمعده نیز برای بیماران با موفقیت پیوند می‌شود. پیوند کبد و کلیه نیز طی سال‌های اخیر از موفقیت‌های چشمگیری برخوردار شده و حتی پیوندهای دشوارتر از این نیز در کشور انجام‌پذیر است. نکته مهم نخستین موارد از پیوند است و زمانی که تجربه اندوخته شد، روند کار آسان و موفقیت‌ها بیشتر خواهد بود. اساس کار ما از روز اولی که من پیوند اعضا را آغاز کردم، بر مبنای آموزش به همکاران بود. این گسترش توانمندی پیوند اعضا و تسری دادن آن به سراسر کشور، مهمترین اقدام طی سال‌های گذشته بوده است. در مورد پیوند کبد دکتر ملک حسینی در شیراز کار را با جدیت پیگیری کرد و اکنون در جایگاه خوبی در این زمینه قرار داریم، به‌گونه‌ای که می‌توان گفت در کل از نظر پیوند اعضا در کشور به نقطه خوبی رسیدیم.

پس از این که با فتوای حضرت امام، استفاده از اعضا افراد مرگ مغزی مجاز اعلام شد، گره کار نیز باز شد. اگر چه در آن زمان سه مرتبه مجلس آن را رد کرد ولی در ادامه،  قانون و فتوای امام پشتیبان هم شدند تا بتوانیم از اعضا قابل پیوند بدن افراد دچار مرگ مغزی برای نجات جان بیماران استفاده کنیم. بزرگترین کمک را فتوای حضرت امام به پیوند اعضا کرد.

من امیدوارم که اینطور نباشد. این کار خلاف اخلاق است و امیدوارم هیچ پزشکی چنین اقدامی نکند؛ البته فکر می‌کنم چنین موضوعی در حد شایعه باشد ولی به هر صورت این اقدام خارج از اخلاق و موازین پزشکی است.

پزشکی مملکت از ابتدای انقلاب به مرور زمان سیر صعودی و جهشی پیدا کرد. در ابتدای پیروزی انقلاب نیازمند پنج هزار پزشک خارجی بودیم. بسیاری از کارهای پزشکی باید در خارج از کشور انجام می‌شد، به‌گونه‌ای که حتی برای یک عمل "بای پس" عروق قلب  بیمار باید با زحمات فراوان و هزینه‌های هنگفت به خارج از کشور اعزام می‌شد. در همان سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب، آهسته آهسته اعمال جراحی قلب، پیوند کلیه، پیوند کبد و سایر اعضا با سرعتی جهشی در کشور رشد کرد، به‌گونه‌ای که در نهایت نتایج آن افتخارآمیز بود. این روند در حد خودکفایی کامل ادامه یافت تا جایی که حتی یک بیمار نیز مجبور به خروج از کشور نبود ولی اکنون با کمال تاسف در حال مشاهده یک روند معکوس در این زمینه هستیم.

به ظاهر و با بهانه دلسوزی برای مردم، اغلب اوقات تعرفه های پزشکی دستخوش تغییرات ناخوشایندی می شود که همین مساله موجب بروز نا امیدی در میان جامعه پزشکی شده است! 

بی شک با فقیر کردن جامعه پزشکی و جامعه معلمان، برنامه‌های کشور پیش نمی‌رود. این دو گروه از اقشار حساس در جامعه هستند. اگر معلم از نظر معیشتی تامین نباشد، بخاطر دریافت حق خود مجبور به ترک کلاس درس، اعتصاب و حضور در کنار خیابان ها خواهد بود. این رفتارها عاقبت خوبی برای مملکت نخواهد داشت. پزشکی و معلمی برای خدمت به انسانهاست. من برای این جامعه عظیم وعزیز صبر و توانایی آرزومندم؛ امیدوارم شرایط عادلانه ای برای تعیین تعرفه های پزشکی وجود داشته باشد به‌گونه‌ای که انگیزه کار و تحصیل در رشته های پزشکی به‌ویژه جراحی برقرار باشد. البته من برای ده سال آینده ی امور پزشکی کشورخوش بین نیستم. 

امروز گلوگاه پزشکی را به دست بیمه‌ها داده‌اند، یعنی تعرفه‌های پزشکی را باید بیمه‌های درمانی تعیین کنند! هیچ حرفه‌ای در کشور این‌گونه نیست و همه جا ارائه‌کنندگان یک خدمت و دریافت کنندگان آن خدمات با همدیگر اقدام به تعیین تعرفه و حق‌الزحمه خود می‌کنند، ولی در مورد خدمات درمانی و پزشکی، متاسفانه تعیین کننده تعرفه‌ها گروه پزشکان نیستند و سازمان های بیمه گر در کنار وزارت بهداشت اقدام به تعیین تعرفه می‌کنند؛ بدین ترتیب شاهد فقیر شدن پزشکی کشور خواهیم بود که نشانه آن در کاهش تعداد داوطلبان کنکور، همچنین کم شدن تعداد متقاضیان رشته های تخصصی پزشکی مشهود است. 

متاسفانه در برخی از رشته‌های تخصصی پزشکی و جراحی حتی یک نفر داوطلب هم نداریم. این مساله برای دهه آینده کشور بسیار نگران کننده است و باید اصلاح شود. جامعه پزشکی نیز همانند سایر حرفه‌ها و صنوف در تعیین تعرفه خدماتی خود باید حق اظهار نظر کارشناسی داشته باشد؛ من ادامه این وضع را به صلاح مردم و کشور نمی بینم چون آثار نا خوشایندی خواهد داشت.

نگرانی دیگر من بابت تامین ارز کافی برای حوزه بهداشت و درمان است؛ بی شک هرگونه سرمایه گذاری در این زمینه پاسخ خواهد داد ولی باید بدانیم که جان مردم شوخی بردار نیست. تامین به موقع و با کیفیت مواد اولیه  جهت تولید دارو در کشور یک ضرورت جدی است؛ داروهایی که وارد می شود نیز باید ارز آن به موقع فراهم شود و باید بگونه ای تامین شود که مردم دچار مشکل نشوند.

در پایان به مردم عزیز برای حفظ سلامت خود توصیه به ورزش، تغذیه سالم و در مجموع زندگی سالم دارم.