شبیه‌سازی، سلول‌های بنیادی و درمان ناباروری گام جهادی رویان در رفع نیازهای جامعه

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، احمد وثوق در خصوص فعالیت جهاد دانشگاهی و پژوهشگاه رویان در آستانه چهل و پنج سالگی تاسیس این نهاد علمی که اکنون در چه نقطه‌ای از اهداف تعریف‌شده قرار دارد گفت: در پژوهشگاه فارغ از تحقق اهداف پیش‌بینی‌شده به توفیق‌های قابل توجهی در زمینه‌های دانش سلول‌های بنیادی، شبیه‌سازی و طب بازساختی نائل شدیم.

وی در این زمینه به پیشینه شروع دانش سلول‌های بنیادی در کشور پرداخت و افزود: سلول‌های بنیادی انواع مختلفی دارد اما شروع آن، داستان سلول‌های بنیادی خون‌ساز و پیوند مغز استخوان است که توسط دکتر اردشیر قوام‌زاده انجام شد و در ادامه این تحقیقات در سال ۲۰۰۴ میلادی، پژوهشگاه رویان به جمع معدود کشورهای تولیدکننده سلول‌های بنیادی جنینی انسان پیوست.

معاون خدمات تخصصی و درمان پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی گفت: توسعه تکنولوژی سلول‌های بنیادی در ایران نیز توسط دانشمندان بزرگی چون زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی، بنیانگذار پژوهشگاه رویان و پس از اولین خطوط تولید سلول‌های بنیادی جنینی انسانی توسط دکتر حسین بهاروند شروع شد و پس از آن بود که این دانش در کشور نهادینه شد و استفاده بالینی و پژوهشی از این سلول‌ها جایگاه ویژه‌ای یافت.

وی در تکمیل این بخش از پاسخ خود اضافه کرد: در زمینه درمان ناباروری هم خارج از تصور توانستیم موفقیت‌های خوبی را کسب کنیم به طوری‌که آمارهای ما با آمار کشورهای پیشرفته اروپا و آمریکا مطابقت دارد. پیشرفت محققان کشور در عرصه پزشکی تولیدمثل، نام ایران را در فهرست کشورهای پیشرو در تولید علم و ارائه خدمات تخصصی در زمینه ناباروری ثبت کرده است.

معاون خدمات تخصصی‌ و درمان پژوهشگاه رویان در خصوص اینکه این مرکز پژوهشی در چشم‌انداز بلندمدت جهاد دانشگاهی تا چه میزان توانسته به اهداف مورد نظر خود دست یابد گفت: توانستیم نسبت به اهدافی که در شروع تاسیس پژوهشگاه داشتیم، گام‌های بزرگتری را هم در عرصه دانش‌ و تحقیقات روز دنیا در زمینه علوم سلولی برداریم و هم در بین مراکز درمان ناباروری و پزشکی تولید مثل و مراکزی که در زمینه دانش بنیادی فعال هستند، جایگاه مناسبی کسب کنیم و اکنون همراه با خیلی از مراکز معتبر تحقیقاتی دنیا در حال فعالیت هستیم.

وثوق به گسترش فعالیت‌های رویان در حوزه‌های سلول‌درمانی، ژن‌درمانی و تولید محصولات بیولوژیک اشاره کرد و گفت: درخواست‌هایی از کشورهای مختلف برای تولید محصولات بیولوژیک خود در خارج از ایران دریافت کرده‌ایم. همچنین در زمینه ذخیره سلول‌های بنیادی خون بند ناف درخواست‌هایی از کشورهای آسیایی، آفریقایی و همسایه داریم تا بانک‌های مشابهی در آنجا راه‌اندازی کنیم. هدف ما این است که دانش و تجربیات خود را در اختیار جامعه جهانی قرار دهیم و به پیشرفت علم در سطح بین‌المللی کمک کنیم.

وی در ارزیابی از فعالیت ۴۵ ساله جهاد دانشگاهی با وجود چالش‌های این نهاد علمی اظهار کرد: به طور قطع بدون چالش نمی‌توان فعالیت کرد ولی اصل موضوع این است که بتوانیم چالش‌ها را مدیریت و تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. به نظر می‌رسد که این نهاد علمی در این زمینه موفق بوده و فعالیت‌های رویان هم در ذیل این نهاد علمی توانست با تحمل و مدیریت چالش‌ها و محدودیت‌ها جایگاه خود را در عرصه ملی و بین‌المللی حفظ کند.

وثوق از برنامه‌های پیش روی پژوهشگاه رویان گفت: امسال برنامه‌هایی را در راستای خدمت بیشتر به زوج‌های نابارور شروع کردیم و از طرفی با راه‌اندازی آزمایشگاه جامعه ژنتیکی بتوانیم از دستگاه ان جی اس «توالی‌یابی نسل جدید« بهره‌برداری کنیم و در کاربردی کردن سلول‌های بنیادی در بیماری‌های لاعلاج و صعب‌العلاج برنامه‌های خود را ادامه دهیم. به نظر می‌رسد که فعالیت رویان در دهه چهارم دوران شکوفایی آن خواهد بود، دورانی که میوه‌های این سرمایه‌گذاری به بار خواهد نشست.

وی در خصوص اینکه فعالیت‌های واحدهای جهاد دانشگاهی در حوزه ناباروری را چگونه می‌بیند و چقدر توانسته پاسخگوی نیازهای جامعه باشد پاسخ داد: اگر که موضوع سلامت را از موضوع‌های مهم جامعه بدانیم، توفیق داشتیم در ارتقای سلامت در جامعه بویژه در زمینه حل مشکل روزجهای نابارور و توسعه دانش حفظ باروری و کمک به مراکز جهاد دانشگاهی که در امر ناباروری فعال هستند، نقش موثری داشته باشیم.

معاون خدمات تخصصی و درمان پژوهشگاه رویان تصریح کرد: دستگاه NGS یا توالی‌یابی نسل جدید «Next Generation Sequencing» یک ابزار قدرتمند در زمینه ژنتیک است که برای توالی‌یابی سریع و هم‌زمان میلیون‌ها قطعه DNA یا RNA به کار می‌رود. این تکنیک در تشخیص بیماری‌های ژنتیکی، سرطان‌ها، بیماری‌های نادر و حتی در پزشکی شخصی‌سازی‌شده کاربرد دارد.

وثوق اضافه کرد: اکنون بیش از هشت مرکز جهاد دانشگاهی در امر ناباروری در مراکز استان‌ها فعال هستند که برخی از این واحد ها می‌توان به اهواز، اردبیل، کرمانشاه، تبریز و استان مرکزی اشاره کرد که علاوه بر خدمت‌رسانی به بیماران، بستر مناسبی برای رشد علمی و پژوهشی نیز فراهم کرده است.

وثوق گفت: این پژوهشگاه در انتشار مقالات علمی حوزه تولید مثل و همچنین تربیت نیروی انسانی کشور نیز جایگاه خوبی دارد. این نشان می‌دهد که زیرساخت‌ها در کشور ما به خوبی آماده شده است. بررسی جایگاه مراکز علمی مختلف در دنیا بر اساس مقالات علمی منتشر شده نشان می‌دهد که مراکز علمی ایران از جمله پژوهشگاه رویان جایگاه قابل قبولی دارند و یکی از پژوهشگران ما رتبه پنجم را در عرصه درمان ناباروری مردان کسب کرده است.

به گزارش ایرنا وی در پایان یکی از دستاوردهای مهم جهاد دانشگاهی در دهه‌های گذشته را برقراری ارتباط مناسب بین دانشگاه صنعت و جامعه برشمرد و اضافه کرد: جهاد دانشگاهی بر اساس روحیه جهادی و در پاسخ به نیازهای علمی و اجتماعی کشور شکل گرفته و از آغاز تا امروز در عرصه‌های مختلف از فرهنگ و پژوهش تا فناوری و درمان، نقش‌آفرینی کرده است.