استفاده از هوش مصنوعی بیماران را از تخصص پزشکان محروم می‌کند

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، بسیاری از بیماران پس از مراجعه به پزشک به نسخه و تشخیص او بسنده نمی‌کنند بلکه سراغ هوش مصنوعی می‌روند و با وارد کردن نسخه یا نتایج آزمایش‌های خود به نوعی صحت‌سنجی می‌کنند. این روند نشان می‌دهد که رابطه سنتی بیمار و پزشک در حال دگرگونی است و گویی یک پزشک همراه دارند. 

این پدیده هم جذاب است و هم پرسش‌برانگیز. جذاب از آن جهت که بیماران احساس می‌کنند قدرت بیشتری در فهم وضعیت جسمی خود دارند. دانشی که پیش‌تر در انحصار پزشکان بود حالا تنها با چند کلیک در دسترس است. اما از سوی دیگر این جریان به‌نوعی خوددرمانی مدرن بدل شده است. 

شاهین آخوندزاده معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در راستای آسیب‌شناسی این نوع از خود درمانی گفت: این پدیده متأسفانه یک فرهنگ غلط است. حتی پیش از ظهور هوش مصنوعی نیز مردم از جستجوی گوگل استفاده می‌کردند، به این صورت که بیماری داشتند و درمان‌های دارویی را از گوگل جستجو می‌کردند و سپس نزد پزشک مربوطه می‌رفتند و پزشک را تحت فشار قرار می‌دادند که همان دارو را برایشان تجویز کند. 

وی افزود: اکنون چند گام جلوتر انواع هوش مصنوعی و سکوهای مختلفی وجود دارند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سکوها اولاً خطا دارند و دوما شرایط فرد بیمار را در نظر نمی‌گیرند. تفاوت میان یک کامپیوتر و یک پزشک متخصص با تجربه تأکید می‌کنم با تجربه، این است که پزشک همه جوانب بیمار را لحاظ می‌کند. حتی یک پزشک خوب وضعیت اقتصادی و اجتماعی بیمار را نیز در انتخاب روش درمان مدنظر قرار می‌دهد. تفاوت یک پزشک باتجربه و یک پزشک بی‌تجربه نیز همین است. 

آخوندزاده در خصوص خطرات خوددرمانی با هوش مصنوعی گفت: خطر اصلی آن از دست دادن «زمان طلایی درمان» است، چیزی که ما آن را «Golden Time» می‌نامیم. همچنین ممکن است عوارض جانبی ناشی از درمان‌های پیشنهادی هوش مصنوعی یا تداخلات دارویی رخ دهد، یعنی بیمار دارویی را بر اساس توصیه این سکوها به نسخه پزشک اضافه کند که موجب تداخلات دارویی شود. از مشکلات و زیان‌های کوچک گرفته تا مواردی که می‌تواند گاه باعث مرگ و میر شود. 

وی افزود: درحال حاضر هوش مصنوعی زیر نظر متخصص در امر تشخیص می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به طور مثال استفاده از هوش مصنوعی در برخی حوزه‌ها مانند پاتولوژی می‌تواند سبب صرفه‌جویی در زمان شود، یعنی یک پاتولوژیست متبحر کاری که در ۴۵ دقیقه انجام می‌شود را با هوش مصنوعی ممکن است در دو دقیقه انجام دهد. بنابراین هوش مصنوعی در پزشکی تخصصی و زیر نظر پزشک متخصص کاربردهای مفید دارد و می‌تواند باعث پس‌انداز زمان شود. 

آخوندزاده در خصوص اقدامات وزارت بهداشت در زمینه ارتقای سواد سلامت دیجیتال اظهار کرد: در دانشگاه‌ها از طریق سامانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور اطلاع‌رسانی و آموزش انجام می‌شود. از طرفی باید بپذیریم که این حوزه جدید است و اگر عقب‌ماندگی داشته‌ایم باید سریعاً جبران کنیم. همچنین روابط عمومی‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی و معاونت بهداشت وزارت بهداشت مأموریت دارند که ارتقای سواد سلامت به‌ویژه از طریق ابزارهای دیجیتال را دنبال کنند.