پایگاه خبری پزشکان و قانون | پالنا
نظریه تشکیل سازمان بیمارستانی مستقل از وزارت بهداشت به کجا رسید؟
به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، سازمان بیمارستانی مستقل از وزارت بهداشت می‌تواند اداره امور مختلفی را ‏به عهده بگیرد. اموری که هم منجر به کوچک شدن بدنه وزارت بهداشت خواهد شد و هم از بار فعالیت‌های غیر آموزشی دانشگاه‌های ‏علوم پزشکی کم می‌کند. این در شرایطی است که سازوکارهای مختلف برای کاهش دغدغه‌های روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی از ‏امور درمان و توجه بیشتر به امور آموزشی هنوز به نتیجه نرسیده و اجرایی نشده است.‏

یکی از وظایفی که می‌توان بر دوش سازمان بیمارستانی گذاشت، انعقاد قرارداد با بیمه‌های درمانی در راستای فروش خدمات سلامت ‏است. یعنی سازمان‌های بیمه گر درمانی می‌توانند خرید خدمات سلامت را از سازمانی مستقل انجام دهند. 

محمد نعیم امینی فرد، عضو ‏کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این رابطه گفت: وزارت بهداشت به عنوان تولیت نظام سلامت، ‏اداره بیمارستان‌ها را در یک سازمان مستقل بیمارستانی تعریف کند تا بیمه سلامت با این سازمان قرارداد منعقد کرده و خرید خدمات ‏سلامت را انجام دهد. این سازمان می‌تواند سازمانی مستقل از وزارت بهداشت باشد.‏

وی افزود: نمی‌توان امور درمانی را از دانشگاه‌های علوم پزشکی جدا کرد، نمی‌توان وظایف ‏درمانی را از وظایف آموزشی بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی جدا کرد. به هر حال مسائل درمان و آموزش به ‏هم تنیده است و با این تعداد دانشجوی پزشکی نمی‌توان این دو وظیفه را تفکیک کرد.‏

این در شرایطی است که انتقاد بیماران از بیمارستان‌های آموزشی به مراتب بیشتر است و برخی اعتقاد دارند که بعضی از خدمات در ‏بیمارستان‌های آموزشی توسط دانشجویان ارایه می‌شود و اساتید وقت کمتری برای بیماران می‌گذارند. با این حال بر اساس سیاست‌های ‏وزیر بهداشت و آنچه بارها از آن دفاع کرده، آموزش پزشکی از وزارت بهداشت جدا نمی‌شود و این فرزند 33 ساله وزارت بهداشت ‏در دامان این وزارتخانه به حیات خود ادامه خواهد داد، اما واگذاری امور درمان به سازمانی مستقل از دانشگاه‌های علوم پزشکی و ‏وزارت بهداشت چطور؟

11 اردیبهشت 98 بود که وزیر بهداشت در مراسم افتتاحیه بیستمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی و دوازدهمین جشنواره ‏آموزشی شهید مطهری گفت: بزرگترین نقطه قوت دانشگاه‌های علوم پزشکی، در آمیختگی با نظام ارایه خدمت است و تا وقتی وزیر ‏‏هستم اجازه این انفکاک را نمی‌دهم. از طرفی نباید بگذاریم رئیس دانشگاه علوم پزشکی در چاه ویل درمان و مشکلات ناشی از پول و ‏‏بیمه‌ها از آموزش و پژوهش غافل شود. کیفیت آموزش نباید قربانی کمیت و کم وقتی و بی حوصلگی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شود. ‏‏برای این کار راهکارهایی طراحی می‌کنیم تا روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی به افزایش کیفیت آموزش بپردازند.‏

این یعنی وزیر بهداشت با وجود اینکه می‌داند کیفیت آموزش پزشکی در کشور فدای درمان شده، هنوز بزرگترین نقطه قوت ‏دانشگاه‌های علوم پزشکی را در آمیختگی امور آموزش با درمان می‌داند، اما در عین حال به دنبال راهکاری برای نجات پیکر ‏دانشگاه‌های علوم پزشکی از چاه ویل درمان است.‏

وی در صحبت‌های خود حتی به پایین آمدن کیفیت آموزش نیز اشاره کرده و گفته بود: برخی از آموزش‌های ما در علوم پزشکی ‏منطبق با نیازهای ارایه خدمت نیست. از علم بی عمل و بی فایده باید ‏به خدا پناه برد. باید بسیاری از کریکلوم‌های درسی بازنگری ‏شوند. زیرا دانشجو خسته و بیزار می‌شود. باید به این چالش توجه کرد.‏

اول اسفند 97 بود که وزیر بهداشت در ابتدای راه خود در وزارت بهداشت قرار داشت. زمانی که زمزمه‌هایی مبنی بر جدایی آموزش پزشکی ‏از وزارت بهداشت مطرح شد و نمکی به شدت این موضوع را رد کرد. آن زمان نمکی درباره چالش درمان ‏برای دانشگاه‌های علوم پزشکی گفت: در حال بررسی این موضوع هستیم که بتوانیم بار درمان و بهداشت را از دوش رئیس دانشگاه ‏علوم پزشکی برداریم و به قائم مقام او محول کنیم تا رئیس دانشگاه به امور آموزش و پژوهش بپردازد و نظارت داشته باشد و شخص ‏دیگری بار نظام سلامت در حوزه بهداشت و درمان را مدیریت کند.‏
هرچند هنوز این راهکار اجرایی نشده و از طرفی پیشنهاد تشکیل سازمان بیمارستانی هم از چند سال پیش تاکنون مطرح شده و درباره ‏آن تصمیمی اتخاذ نشده است.‏

وظایف سازمان بیمارستانی مستقل می‌تواند از ساخت و تجهیز بیمارستان‌های کشور تا نظارت بر امور درمان گسترده باشد. این در ‏شرایطی است که در حال حاضر بخشی از وظیفه ساخت بیمارستان‌ها بر عهده معاونت توسعه وزارت بهداشت است و بخشی دیگر ‏توسط وزارت راه و شهرسازی انجام می‌شود. با این حال به گواه کارشناسان، بسیاری از بیمارستان‌های کشور آمادگی لازم برای ‏مقابله با تهدیدها را ندارند.‏

18 آذر 97 بود که سیامک مقدم، مدیرکل دفتر اسکان بشر سازمان ملل متحد در ایران در پنجمین کنگره تخصصی و دومین کنگره ‏بین المللی ساخت بیمارستان و مدیریت منابع و تجهیزات در همین رابطه گفت: با پیشرفت علم، مقررات ساخت بیمارستان تغییر می‌کند، ‏اما بسیاری از بیمارستان‌های کشور با مقرراتی که حدود 10 تا ‏‏12 سال پیش تدوین شده، ساخته شده است.‏

اهمیت این موضوع وقتی شفاف‌تر می شود که بدانیم در زمان حوادث طبیعی و انسان ساز، نقش بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بیشتر ‏از هر زمان دیگری مهم است.‏

مقدم اضافه کرد: برخی از مقررات و آئین نامه‌ها درباره ساخت و ساز نیازمند بهبود ‏هستند و در این طرح با همکاری ‏وزارت راه و شهرسازی، وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و سایر نهادهای مرتبط ‏امیدواریم به جمع بندی‌هایی برسیم که ‏تاکنون اتفاق نیفتاده است.‏

محمد آقاجانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این همایش گفته بود: عمر مفید بیمارستان‌ها در کشورهای توسعه یافته بین ‏‏100 تا 150 سال ‏است، اما عمر متوسط بیمارستان‌های ایران برای اینکه بدون اشکال ارائه خدمت کنند، بین 30 تا 40 سال است و ‏بعد از آن باید بیمارستان‌ها را ‏با هزینه‌های بسیار اداره کرد.‏

فارغ از عمر مفید بیمارستان‌ها در کشور، باید به موضوع جانمایی آنها نیز توجه داشت. آقاجانی در این همایش درباره جانمایی ‏بیمارستان‌ها گفته بود: در طراحی بیمارستان‌ها باید به موضوع سازگاری با محیط شهری و ترافیک نیز توجه کرد. در برخی از ‏شهرهای ‏کشور برای جانمایی و ساخت بیمارستان، توجه ویژه و دقیقی انجام نشده و بیمارستان در نقطه‌ای ساخته شده که دسترسی ‏مردم دشوار ‏است یا وجود بیمارستان منجر به ایجاد ترافیک شهری شده است.‏

اقدامی غیرمهندسی که نه تنها نیازمند کار کارشناسی است، بلکه باعث بروز مشکلاتی در آینده نیز می‌شود. زیرا جانمایی غیرمناسب ‏بیمارستان‌ها با توجه به توسعه شهرها می‌تواند آسیب‌های فراوانی از جمله مشکل ترافیک و غیره را پدید بیاورد. این در حالی است که ‏ساخت بیمارستان و نظارت بر آن در حال حاضر در یک معاونت و امور درمانی در یک معاونت دیگر وزارت بهداشت هدایت ‏می‌شود و به نظر می‌رسد با تجمیع این امور در یک سازمان مستقل بتوان مسیر واحدی را طی کرد.‏

بخش دیگری از وظایف این سازمان فرضی می‌تواند به موضوع اعتباربخشی بیمارستان‌ها باز گردد. رتبه بندی یا اعتباربخشی ‏بیمارستان‌ها در سال‌های گذشته یکی از اقدامات تاثیرگذار و قابل تحسین وزارت بهداشت بوده که البته هنوز با جایگاه اصلی خود ‏فاصله دارد. هرچند سنجه‌های اعتباربخشی به مرور بازنگری شده و ارزیابانی نیز برای نظارت بر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ‏تربیت شدند، اما این موضوع هنوز به تکامل نرسیده و از طرفی عرصه را برای سودجویان هم فراهم کرد.‏

اعتباربخشی بیمارستانی به معنی بررسی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی از نظر سنجه‌های مختلف و سپس رتبه بندی است. در حال ‏حاضر این اقدام یک کار حاکمیتی محسوب می‌شود که از تعیین سنجه‌ها تا ارزیابی و نظارت و رتبه بندی را تولیت نظام سلامت انجام ‏می‌دهد. دفتر اعتباربخشی و نظارت بر امور درمان وزارت بهداشت که در معاونت درمان این وزارتخانه قرار دارد، مسئولیت این ‏کار را به عهده دارد.‏

به نظر می‌رسد تدوین مقررات و اجرای این امور نظارتی هم می‌تواند بخشی از وظایف سازمان بیمارستانی مستقل باشد تا هم روال ‏امور نظارتی سرعت بیشتری بگیرد و هم رتبه بندی بیمارستان‌ها در خرید خدمات سلامت از آنها تاثیرگذار باشد و به طور مثال ‏سازمان‌های بیمه گر بر اساس رتبه بندی بیمارستان‌ها قیمت خدمات را پیشنهاد بدهند. این موضوع یکی از اهداف نهایی اعتباربخشی ‏بیمارستانی است که هنوز به مرحله اجرا در نیامده است.‏

ماجرای پسماندهای بیمارستانی هم یکی از آن مشکلات محیط زیستی دنباله دار است که گویا در مثلث وزارت بهداشت، سازمان ‏حفاظت از محیط زیست و شهرداری‌ها گیر افتاده و قصد حل شدن ندارد.‏

22 مرداد 97 بود که عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور گفت: وضعیت دفع ‏پسماندهای صنعتی، بیمارستانی و عادی به ویژه در شهر تهران قابل قبول نیست.‏

بخشی از مساله پسماندهای بیمارستانی به عهده وزارت بهداشت و بخش دیگری به عهده شهرداری‌ها است. یعنی بیمارستان‌ها باید ‏پسماندها را با دستگاه‌های اتوکلاو بی خطر کرده و در واقع به زباله معمولی تبدیل کنند و به شهرداری‌ها برای حمل و دفع تحویل دهند. ‏سازمان محیط زیست هم در این میان فقط نقش نظارتی دارد. سه ضلعی مذکور تقریبا در قاعده خود، یعنی وزارت بهداشت و ‏شهرداری‌ها دچار نقص است. 

چون در برخی مواقع شهرداری‌ها اعتقاد دارند که دستگاه‌های اتوکلاو بیمارستان‌ها کالیبره نیست و ‏زباله‌ها به درستی بی خطر نشدند و حتی اعتقاد دارند هزینه‌ای که برای حمل پرداخت می‌شود نیز کم است. بیمارستان‌ها هم اعتقاد ‏دارند که دستگاه‌های آنها بدون مشکل کار می‌کند و هزینه هم کافی است.‏

همایون مدنی، مشاور فنی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند ‏شهرداری تهران 30 آبان 97 در همین رابطه ‏گفته بود: پسماندهای بیمارستانی باید در بیمارستان‌ها جداسازی شده و سپس به پیمانکاران ‏برای انتقال واگذار شود. شهرداری در حال ‏حاضر نقش پیمانکار برای انتقال، حمل و دفع پسماندهای بیمارستانی را دارد. در سال‌های ‏گذشته این کار به صورت عرفی به عهده ‏شهرداری بود و ناوگان جداگانه‌ای برای این کار در نظر گرفته شده بود. سال 93 شورای ‏شهر تهران اعلام کرد که روش دفع پسماند ‏از نظر محیط زیستی مشکل دارد و از سازمان پسماند خواسته شد طرحی برای جمع ‏آوری این پسماندها ارائه شود که بر اساس ‏استانداردهای سازمان جهانی بهداشت، این فرآیند طراحی شد.‏

وی افزود: روش دفع به علت کمبود ‏زمین در تهران، به امحا در زباله سوز تبدیل شد. در نتیجه برای این کار، هزینه عملیاتی تعیین و ‏در شورای شهر تهران نیز تصویب ‏شد. در آن زمان این هزینه 360 تومان به ازای هر کیلوگرم پسماند عفونی، 170 تومان به ازای ‏هر کیلوگرم پسماند اتوکلاو شده، ‏‏400 تومان به ازای هر کیلوگرم دفع زباله به صورت کاملا بهداشتی و 1500 تومان به ازای هر ‏کیلوگرم زباله سوزی در نظر گرفته ‏شده بود.‏

مدنی ادامه داد: این هزینه‌ها به وزارت بهداشت اعلام شد، اما وزارت بهداشت با این نظریه که زباله‌های بیمارستانی بعد از اتوکلاو ‏‏شدن دیگر زباله عادی محسوب می‌شود، زیر بار پرداخت این هزینه نرفت. در حالی که این زباله‌ها بعد از اتوکلاو شدن فقط کم خطر ‏‏می‌شوند و باز هم پتانسیل خطرسازی دارند. وقتی این پسماندها در محیط قرار می‌گیرند، می‌توانند محیط رشد ارگانیسم‌ها را فراهم کنند ‏‏و اگر اتوکلاو اشتباه انجام شده یا دستگاه کالیبره نباشد، ارگانیسم‌ها در محیط دوباره رشد کرده و ایجاد خطر می‌کنند. در نتیجه قرار شد ‏‏سازمان حفاظت از محیط زیست در این رابطه نظر بدهد.‏
هرچند این مساله به نظر کش دار می‌آید و بحث‌های مالی در میان است، اما به نظر می‌رسد با تجمیع امور مربوط به پسماندهای ‏بیمارستانی از دو معاونت بهداشت و درمان وزارت بهداشت در سازمان بیمارستانی بتوان وظیفه اصلی را بر عهده سازمانی گذاشت ‏که خودش بر سر دفع این پسماندهای خطرناک با شهرداری‌ها چانه زنی کند.‏

به هر حال تشکیل سازمان بیمارستانی مستقل یک ضرورت غافل شده است که شاید نه به این زودی، اما در سال‌های آتی جای خالی ‏آن حس می‌شود. همان طور که امور مربوط به غذا و دارو و تجهیزات پزشکی از بدنه وزارت بهداشت به یک سازمان مستقل منتقل ‏و همان طور که امور مربوط به اورژانس پیش بیمارستانی هم به سازمانی مستقل واگذار شد، باید درباره مدیریت بیمارستان‌ها، ساخت ‏و تجهیز آن ها و البته نظارت بر امور درمانی و بهداشتی این اماکن هم تصمیم عاجلی گرفت. 

در این شرایط هم سازمان‌های بیمه گر ‏می‌دانند دقیقا از چه سازمانی باید خدمات سلامت را با چانه زنی خریداری کنند و هم مسائل بر زمین مانده بیمارستان‌ها حل می‌شود و ‏هم بار بزرگی از دوش روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی برداشته می‌شود تا به بیشتر از قبل به امور آموزش و پژوهش بپردازند و ‏البته قرار نیست اهرم قدرت بیمارستان‌های آموزشی از دست روسای دانشگاه‌ها به این وسیله گرفته شود. هرچند باید توجه کرد که اگر ‏این نوش دارو به موقع توسط دستی نجات بخش برداشته نشود، چشم اسفندیار دانشگاه‌های علوم پزشکی را هدف قرار خواهد داد و به ‏قول وزیر بهداشت، روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی همچنان در چاه ویل درمان گرفتار خواهند ماند.‏ ایرنا

پایان پیام/

لینک کوتاه:

https://www.pezeshkanoghanoon.ir/p/pRA4