به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، فاطمه نوائیان گفت: متأسفانه با وجود پیشرفت علم پزشکی هنوز هم نوزادانی با بیماری‌های مادرزادی و نقص‌های جسمی و ذهنی متولد می‌شود.

رئیس گروه بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر اهمیت پیشگیری و ضرورت انجام آزمایشات غربالگری نوزادان در سه روز اول تولد به تبیین اقدامات گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در راستای پیشگیری از عقب ماندگی پرداخت.

وی با اشاره به آغاز طرح غربالگری نوزادان از سال ۸۴ افزود: این برنامه با ارزیابی بیماری کم کاری تیروئید در نظام بهداشتی کشور آغاز شد. در سال ۱۳۸۶ دو بیماری فنیل کتونوری و فاویسم و در سال ۹۷ نیز ۵۳ بیماری متابولیک ارثی به این غربالگری افزوده شد، این طرح یکی از شاخص ترین فعالیت‌ها و دستاوردهای بهداشتی در سال‌های اخیر است که با بررسی‌های زودهنگام احتمال بروز اختلالات و بیماری‌های ذهنی و جسمی در نوزادان را کاهش می‌دهد.

نوائیان با اشاره به نحوه اجرای این غربالگری خاطرنشان کرد: در این غربالگری توسط مراقبان سلامت مراکز خدمات جامع سلامت در روزهای اولیه پس از تولد با گرفتن چند قطره خون از کف پای نوزاد صورت می‌گیرد و با انجام آزمایشات غربالگری بیماری‌های متابولیک مادرزادی، نوزاد در مقابل بروز بسیاری از بیماری‌های ذهنی و جسمی محافظت می‌شود.

رئیس گروه بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اهمیت غربالگری در شناسایی نوزادان مبتلا به اختلالات متابولیک و جلوگیری از عقب ماندگی ذهنی و جسمی گفت: بسیاری از بیماری‌های متابولیک در صورت تشخیص زود هنگام، قابل کنترل و درمان هستند و می‌توان از بروز علائم شدید و خطرناک آنها جلوگیری کرد، در صورت تأخیر در تشخیص و درمان متأسفانه این بیماری‌ها منجر به بروز مشکلات ذهنی و جسمی نظیر عدم توانایی حرکتی، عقب ماندگی ذهنی، عدم توانایی تکلم و حتی مرگ کودک شود.

وی در پایان کم کاری مادرزادی تیروئید را باعث ایجاد عوارض جبران ناپذیری بر روی رشد و تکامل مغز و اعصاب مرکزی و رشد طولی و قد نوزاد عنوان کرد و با ذکر این مطلب که بیماری فنیل کتونوری در بدو تولد هیچ‌گونه نشانه آشکاری ندارد افزود: نوزاد در دو تا سه ماه اول زندگی، ظاهری کاملاً سالم دارد، ولی به تدریج علائم بیماری نمایان و با گذشت زمان کودک دچار عقب ماندگی ذهنی می‌شود، این کودکان اغلب ناآرام و پر جنب و جوش شده و تعادل عصبی خوبی ندارد. قدرت تکلمش ضعیف و در راه رفتن دچار مشکل شده و عقب ماندگی ذهنی در بیماری فنیل کتونوری شدید است و کودک بیش فعالی همراه با حرکات بی هدف پیدا می‌کند.

در ادامه آزاده صفایی کارشناس بیماری‌های متابولیک معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از غربالگری ۵۰۰ هزار نوزاد از ابتدای شروع طرح غربالگری بیماری‌های متابولیک نوزادان تاکنون در منطقه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خبر داد و گفت: این غربالگری ساده و کم هزینه سبب جلوگیری از بروز عوارض جبران ناپذیر و دائمی و هزینه‌های بیماری‌هایی نظیر عقب ماندگی ذهنی، کم شنوایی، افت تحصیلی و…، می‌شود.

وی افزود: متأسفانه اغلب نوزادان مبتلا به بیماری فنیل کتونوری قبل از اجرای برنامه غربالگری در سال ۱۳۸۶، به دلیل کشف دیررس بیماری، به درجات مختلف عقب ماندگی ذهنی مبتلا می‌شدند، اجرای طرح غربالگری نوزادان را یکی از ارزشمندترین دستاوردهای حوزه بهداشت کشور است، زیرا بروز این بیماری در هر کودک منجر به ایجاد پیامدهای جبران ناپذیر و متعدد خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی درمانی خواهد شد.

کارشناس بیماری‌های متابولیک معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به غربالگری سالانه حدود ۵۰ هزار نوزاد در حوزه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: در سال گذشته ۵۱ هزار نوزاد در این دانشگاه مورد غربالگری قرار گرفتند که ۸۸ نفر آنان مبتلا به هیپوتیروئیدی نوزادی بودند و مورد مراقبت‌های لازم قرار گرفتند. همچنین شش مورد ابتلاء به فنیل کتونوری کشف و گزارش شد.

صفایی گفت: در مناطق تحت پوشش دانشگاه هم اکنون حدود ۵۰۰ کودک تحت مراقبت بیماری کم کاری تیروئید، ۱۵۰ کودک تحت مراقبت بیماری فنیل کتونوری و ۶۰ کودک نیز تحت مراقبت سایر بیماری‌های متابولیک ارثی قرار دارند، در خانواده‌های دارای فرزند مبتلا به بیماری‌های متابولیک ارثی و یا فنیل کتونوری، برای پیشگیری از تولد نوزاد دوم مبتلا طبق برنامه ریزی های صورت گرفته خدمات مشاوره، مراقبت ژنتیک و پیگیری در مراکز خدمات جامع سلامت به مادران در سنین باروری ارائه می‌شود.

وی در خصوص نحوه ارائه خدمات در این برنامه اظهار کرد: نوزادان شناسایی شده مبتلا به بیماری کم کاری تیروئید به مدت ۳۶ ماه تحت مراقبت مستمر مراکز خدمات جامع سلامت قرار می‌گیرند. نوزادان مبتلا به بیماری متابولیک ارثی و فنیل کتونوری شناسایی شده نیز برای دریافت درمان‌های تخصصی به بیمارستان‌های منتخب ارجاع می‌شوند، خانواده‌های این بیماران نیز از خدمات رایگان مشاوره ژنتیک در مراکز خدمات جامع سلامت بهره مند می‌شوند تا با انجام مشاوره و آزمایشات تخصصی ژنتیک در خانواده‌های مبتلا از بروز بیماری در فرزندان بعدی خانواده پیشگیری به عمل می‌آید.

به گزارش مهر کارشناس بیماری‌های متابولیک معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پایان اضافه کرد: در حال حاضر ۶۸ مرکز غربالگری نوزادان در سطح دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی فعالیت دارند گفت: این مراکز در پاندمی کرونا نیز فعال بوده و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی آزمایشات غربالگری نوزادان را انجام می‌دهند، شناسایی زودهنگام بیماری‌های متابولیک برای پیشگیری از آسیب‌های ذهنی و جسمی نوزادان ضروری است، حتماً والدین در روزهای سوم تا پنجم پس از تولد فرزندشان را برای انجام آزمایش غربالگری کف پای نوزاد به مراکز منتخب مراجعه کنند تا از سلامت نوزاد خود مطمئن شوند.