ایران از لحاظ آمار جهانی در مصرف آنتی‌بیوتیک موقعیت مناسبی ندارد
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو با تاکید بر لزوم تجویز و مصرف به جای آنتیبیوتیکها نسبت به خطرات مقاومت آنتی بیوتیکی هشدار داد. متاسفانه ایران به لحاظ آمار جهانی در مصرف آنتی‌بیوتیک موقعیت مناسبی ندارد. بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت ایران بعد از کشورهای نپال و اروگوئه در مصرف آنتی در رتبه سوم قرار دارد.
به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، آزیتا نبی‌زاده در نخستین روز از هفته آگاه‌سازی داروهای ضدمیکروبی با بیان اینکه هدف از برگزاری این هفته آگاه‌سازی جهانی دررابطه‌با مصرف آنتیبیوتیکها و داروهای آنتی‌باکتریال است گفت: یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های انسان‌ها آنتیبیوتیکها بوده و باید از آنها حفاظت کرد. این داروها از زمان کشف، خدمت بزرگی را به علم پزشکی و سلامت انسان‌ها کرده‌اند همچنین آنتیبیوتیکها موجب شده‌اند که امید به زندگی به در انسان‌ها افزایش پیدا کند.
وی تأکید کرد: باتوجه‌به اینکه کشف آنتی‌بیوتیک‌های جدید نیاز به زمان و هزینه زیادی دارد، به همین دلیل تعداد کمی آنتی‌بیوتیک جدید وارد بازار دارویی می‌شوند بااین‌حال گزارش‌هایی مبنی بر اینکه مقاومت در برابر آنتیبیوتیکها وجود دارد شنیده می‌شود، این روند خطرناکی بوده و با ادامه آن ممکن است در برابر همه میکروبها خلع‌سلاح‌شده و دوباره به عصری بازگردیم که جراحت‌های کوچک مرگ انسان‌ها را در پی داشته باشد.
عوارض مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو با تأکید بر اینکه آنتیبیوتیکها داروهای بسیار مهمی بوده و باید نسبت به تجویز و مصرف آنها حساس بود، گفت: آنتی بوتیک‌ها داروهای بسیار مهمی هستند علیه طیفی از میکروبها مؤثر بوده و جان بسیاری از انسان‌ها را نجات می‌دهند بااین‌حال مصرف غیرمنطقی و خودسرانه آنتیبیوتیکها موجب عوارض و حساسیت‌های ناخواسته‌ای می‌شود.
نبی زاده گفت: ازجمله مهم‌ترین عوارض جانبی مصرف خودسرانه و غیرمنطقی آنتیبیوتیکها ازبین‌رفتن فلور طبیعی بدن "میکروب‌های مفید و نرمال" می‌شود، ازبین‌رفتن این میکروب‌های مفید موجب این می‌شوند که بدن نتواند برخی از ویتامین‌ها را جذب کرده و کمبود آنها ایجاد شود. از سوی دیگر بدن را هم مستعد عفونت‌های قارچی می‌کند، از جمله عوارض دیگر آن اسهال است که اگر از نوع اسهال کلستریدیوم دیفیسیل باشد ممکن است منجر به آسیب شدید به روده بزرگ و در نهایت مرگ افراد شود.
میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران
وی دررابطه با میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران اظهار کرد: به لحاظ آمار جهانی متأسفانه کشور ما به لحاظ مصرف آنتی‌بیوتیک موقعیت مناسبی ندارد. بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت ایران بعد از کشورهای نپال و اروگوئه در مصرف آنتی در رتبه سوم قرار دارد.
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو گفت: سازمان جهانی بهداشت از سال ۲۰۱۷ رویکرد خود را نسبت به مصرف آنتیبیوتیکها عوض کرده و علی‌رغم رویکرد کمی نگاه کیفی را نیز به رویکرد خود نسبت به آنتیبیوتیکها افزوده و برای پایش دقیق آنها طبقه‌بندی جدیدی را پیشنهاد کرده است و براین‌اساس آنتیبیوتیکها را به سه گروه تقسیم‌بندی کرده که نخستین آنها گروه اکسس است که در خط مقدم درمان قرار دارند. گروه دیگر آنتیبیوتیکها گروه واچ هستند که پتانسیل بالایی برای ایجاد مقاومت میکروبی دارند و باید از آنها مراقب شود. گروه سوم که به آنها ریسر گفته می‌شود آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که مقاومت در برابر آنها ایجاد شده و تنها زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرند که داروها جواب نداده باشند.
نبی‌زاده بیان کرد: متأسفانه مصرف آنتی‌بیوتیک‌های گروه واچ که باید محافظت بیشتری از آنها انجام شود رتبه بالایی در جهان دارند و پس از کشورهای قبرس و اروگوئه بالاترین مصرف را دارا هستند و ۶۰ درصد آنتی‌بیوتیک‌های مصرفی ایران از گروه آنتی‌بیوتیک‌های گروه واچ هستند، به‌صورت کلی ۴۸ آنتی‌بیوتیک اکسس، ۱۱۰ آنتی‌بیوتیک واچ و ۲۲ آنتی‌بیوتیک ریسر در گروه‌بندی آنتیبیوتیکها وجود دارد. اگر روند مصرف آنتیبیوتیکها را در ایران مقایسه کنیم خواهیم دید که آنتی‌بیوتیک‌های سفکسیم و آزیترومایسین، بالاترین رتبه را از منظر مصرف آنتی‌بیوتیک دارند که هر دو از گروه واچ هستند و باید بااحتیاط از آنها استفاده کرد.
عوامل ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی
وی افزود: عوامل مانند مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در عفونت‌های ویروسی یا پیشنهاد مصرف آنتی‌بیوتیک به دیگران از جمله عوامل ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیک است، مصرف آنتی‌بیوتیک در دام، طیور و آبزیان از جمله دیگر عوامل مقاومت آنتی‌بیوتیک است، امحای نادرست این گروه از داروها نیز موجب مقاومت میکروبی می‌شوند، استفاده نابجا از آنتیبیوتیکها موجب ازبین‌رفتن آنتی‌بیوتیک‌های ضعیف شده و آنتی‌بیوتیک‌های قوی و مقاوم بمانند و ضمن تکثیر خود ژن مقاومت را با خود حمل کنند و بین جمعیت میکروبها و باکتری به‌عنوان گروه‌های غالب درآیند و با انتقال از فردی به فرد دیگر در بین آنها در نتیجه مقاومت میکروبی شده و داروها نمی‌توانند بر روی آنها اثر کنند.
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو تأکید کرد: امحای نادرست آنتیبیوتیکها موجب بازگشت آنها به چرخه طبیعت شده و با ورود آنها به بدن حیوانات و مصرف گوشت یا شیر آنها ممکن است وارد بدن افراد شده و در نتیجه موجب مقاومت میکروبی در بدن این افراد شود، سازمان جهانی بهداشت پیش‌بینی کرده است که مقاومت‌های میکروبی در ۱۰ سال آینده اولین عامل مرگ‌ومیر مقاومت آنتی‌بیوتیکی خواهد بود، این بسیار مهم است که از این موضوع پیشگیری کنیم و نسل آینده را از این داروها محروم نکنیم. پزشکی که می‌خواهد آن را تجویز کند، داروسازی که می‌خواهد آنها را عرضه کند با مسئولیت برخورد کنند و یک مادر هم یک پزشک را مجبور به تجویز آنتی‌بیوتیک نکنند.
نبی‌زاده گفت: یک پزشک باید آنتی‌بیوتیک را با دوز و زمان مصرف مناسب تجویز کند و بیمار هم باید سر ساعت و طول دوره‌ای که آن را تجویز کرده و تعداد کامل آنها را مصرف کند. مادران هم باید فقط با تجویز پزشک به کودکان خود آنتی‌بیوتیک بدهند تا در آینده آنها دچار مقاومت آنتی‌بیوتیکی نشوند، اکثر سرماخوردگی‌ها منشأ ویروسی داشته و عفونت آنها نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارند. علائم آنها با مصرف مایعات گرم از بین می‌رود و در صورت تداوم علائم تنها با تجویز پزشک آنتی‌بیوتیک مصرف کنند. در زمانی که این گروه از داروها نیاز نباشند اما مصرف شوند باکتری‌ها نسبت به آنها مقاوم شده و دیگر آنتی‌بیوتیک بر روی آنها تأثیری ندارند و باید آنتی‌بیوتیک قوی‌تری را تجویز کنند و کم‌کم به مرحله‌ای برسد که دیگر هیچ آنتی‌بیوتیکی بر روی آن موثر نباشد و بیمار از بین برود.
به گزارش ایفدانا وی در پایان اضافه کرد: آنتیبیوتیکها عوارض جانبی مانند شک آنافیلاکسی، پوستی، تهوع و... نیز از جمله عوارض جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک است. متأسفانه سفتریاکسین که یک داروی بیمارستانی است گاهی در مطب‌ها تجویز شده و گاه شک ناشی آنافیلاکسی ناشی از آن موجب مرگ شده است.
وی تأکید کرد: باتوجه‌به اینکه کشف آنتی‌بیوتیک‌های جدید نیاز به زمان و هزینه زیادی دارد، به همین دلیل تعداد کمی آنتی‌بیوتیک جدید وارد بازار دارویی می‌شوند بااین‌حال گزارش‌هایی مبنی بر اینکه مقاومت در برابر آنتیبیوتیکها وجود دارد شنیده می‌شود، این روند خطرناکی بوده و با ادامه آن ممکن است در برابر همه میکروبها خلع‌سلاح‌شده و دوباره به عصری بازگردیم که جراحت‌های کوچک مرگ انسان‌ها را در پی داشته باشد.
عوارض مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو با تأکید بر اینکه آنتیبیوتیکها داروهای بسیار مهمی بوده و باید نسبت به تجویز و مصرف آنها حساس بود، گفت: آنتی بوتیک‌ها داروهای بسیار مهمی هستند علیه طیفی از میکروبها مؤثر بوده و جان بسیاری از انسان‌ها را نجات می‌دهند بااین‌حال مصرف غیرمنطقی و خودسرانه آنتیبیوتیکها موجب عوارض و حساسیت‌های ناخواسته‌ای می‌شود.
نبی زاده گفت: ازجمله مهم‌ترین عوارض جانبی مصرف خودسرانه و غیرمنطقی آنتیبیوتیکها ازبین‌رفتن فلور طبیعی بدن "میکروب‌های مفید و نرمال" می‌شود، ازبین‌رفتن این میکروب‌های مفید موجب این می‌شوند که بدن نتواند برخی از ویتامین‌ها را جذب کرده و کمبود آنها ایجاد شود. از سوی دیگر بدن را هم مستعد عفونت‌های قارچی می‌کند، از جمله عوارض دیگر آن اسهال است که اگر از نوع اسهال کلستریدیوم دیفیسیل باشد ممکن است منجر به آسیب شدید به روده بزرگ و در نهایت مرگ افراد شود.
میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران
وی دررابطه با میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران اظهار کرد: به لحاظ آمار جهانی متأسفانه کشور ما به لحاظ مصرف آنتی‌بیوتیک موقعیت مناسبی ندارد. بر اساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت ایران بعد از کشورهای نپال و اروگوئه در مصرف آنتی در رتبه سوم قرار دارد.
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو گفت: سازمان جهانی بهداشت از سال ۲۰۱۷ رویکرد خود را نسبت به مصرف آنتیبیوتیکها عوض کرده و علی‌رغم رویکرد کمی نگاه کیفی را نیز به رویکرد خود نسبت به آنتیبیوتیکها افزوده و برای پایش دقیق آنها طبقه‌بندی جدیدی را پیشنهاد کرده است و براین‌اساس آنتیبیوتیکها را به سه گروه تقسیم‌بندی کرده که نخستین آنها گروه اکسس است که در خط مقدم درمان قرار دارند. گروه دیگر آنتیبیوتیکها گروه واچ هستند که پتانسیل بالایی برای ایجاد مقاومت میکروبی دارند و باید از آنها مراقب شود. گروه سوم که به آنها ریسر گفته می‌شود آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که مقاومت در برابر آنها ایجاد شده و تنها زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرند که داروها جواب نداده باشند.
نبی‌زاده بیان کرد: متأسفانه مصرف آنتی‌بیوتیک‌های گروه واچ که باید محافظت بیشتری از آنها انجام شود رتبه بالایی در جهان دارند و پس از کشورهای قبرس و اروگوئه بالاترین مصرف را دارا هستند و ۶۰ درصد آنتی‌بیوتیک‌های مصرفی ایران از گروه آنتی‌بیوتیک‌های گروه واچ هستند، به‌صورت کلی ۴۸ آنتی‌بیوتیک اکسس، ۱۱۰ آنتی‌بیوتیک واچ و ۲۲ آنتی‌بیوتیک ریسر در گروه‌بندی آنتیبیوتیکها وجود دارد. اگر روند مصرف آنتیبیوتیکها را در ایران مقایسه کنیم خواهیم دید که آنتی‌بیوتیک‌های سفکسیم و آزیترومایسین، بالاترین رتبه را از منظر مصرف آنتی‌بیوتیک دارند که هر دو از گروه واچ هستند و باید بااحتیاط از آنها استفاده کرد.
عوامل ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی
وی افزود: عوامل مانند مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک در عفونت‌های ویروسی یا پیشنهاد مصرف آنتی‌بیوتیک به دیگران از جمله عوامل ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیک است، مصرف آنتی‌بیوتیک در دام، طیور و آبزیان از جمله دیگر عوامل مقاومت آنتی‌بیوتیک است، امحای نادرست این گروه از داروها نیز موجب مقاومت میکروبی می‌شوند، استفاده نابجا از آنتیبیوتیکها موجب ازبین‌رفتن آنتی‌بیوتیک‌های ضعیف شده و آنتی‌بیوتیک‌های قوی و مقاوم بمانند و ضمن تکثیر خود ژن مقاومت را با خود حمل کنند و بین جمعیت میکروبها و باکتری به‌عنوان گروه‌های غالب درآیند و با انتقال از فردی به فرد دیگر در بین آنها در نتیجه مقاومت میکروبی شده و داروها نمی‌توانند بر روی آنها اثر کنند.
سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو تأکید کرد: امحای نادرست آنتیبیوتیکها موجب بازگشت آنها به چرخه طبیعت شده و با ورود آنها به بدن حیوانات و مصرف گوشت یا شیر آنها ممکن است وارد بدن افراد شده و در نتیجه موجب مقاومت میکروبی در بدن این افراد شود، سازمان جهانی بهداشت پیش‌بینی کرده است که مقاومت‌های میکروبی در ۱۰ سال آینده اولین عامل مرگ‌ومیر مقاومت آنتی‌بیوتیکی خواهد بود، این بسیار مهم است که از این موضوع پیشگیری کنیم و نسل آینده را از این داروها محروم نکنیم. پزشکی که می‌خواهد آن را تجویز کند، داروسازی که می‌خواهد آنها را عرضه کند با مسئولیت برخورد کنند و یک مادر هم یک پزشک را مجبور به تجویز آنتی‌بیوتیک نکنند.
نبی‌زاده گفت: یک پزشک باید آنتی‌بیوتیک را با دوز و زمان مصرف مناسب تجویز کند و بیمار هم باید سر ساعت و طول دوره‌ای که آن را تجویز کرده و تعداد کامل آنها را مصرف کند. مادران هم باید فقط با تجویز پزشک به کودکان خود آنتی‌بیوتیک بدهند تا در آینده آنها دچار مقاومت آنتی‌بیوتیکی نشوند، اکثر سرماخوردگی‌ها منشأ ویروسی داشته و عفونت آنها نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک ندارند. علائم آنها با مصرف مایعات گرم از بین می‌رود و در صورت تداوم علائم تنها با تجویز پزشک آنتی‌بیوتیک مصرف کنند. در زمانی که این گروه از داروها نیاز نباشند اما مصرف شوند باکتری‌ها نسبت به آنها مقاوم شده و دیگر آنتی‌بیوتیک بر روی آنها تأثیری ندارند و باید آنتی‌بیوتیک قوی‌تری را تجویز کنند و کم‌کم به مرحله‌ای برسد که دیگر هیچ آنتی‌بیوتیکی بر روی آن موثر نباشد و بیمار از بین برود.
به گزارش ایفدانا وی در پایان اضافه کرد: آنتیبیوتیکها عوارض جانبی مانند شک آنافیلاکسی، پوستی، تهوع و... نیز از جمله عوارض جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک است. متأسفانه سفتریاکسین که یک داروی بیمارستانی است گاهی در مطب‌ها تجویز شده و گاه شک ناشی آنافیلاکسی ناشی از آن موجب مرگ شده است.
پایان پیام/
نظر خود را بنویسید
3 نظر
کیمیا
۲۹ آبان ۱۴۰۲ - ۱۵:۲۸
خرید دارو بخصوص آنتی بیوتیک یک چیزه ، مصرف آن چیز دیگر. بارها بیماران مختلف داروهای انبار شده در خانه را برای بررسی تاریخ اعتبارشان آورده اند که به جرات میشه گفت بیشترشون مسکن و آنتی بیوتیکهای تاریخ گذشته بودند. داروهای مورد مصرف در بیماریهای قلبی و روانپزشکی که تاریخشون گذشته هم فراوانه. ارزانی بیش از اندازه دارو و ویزیت پزشکی و سهولت خرید دارو حتی بدون نسخه پزشک بی شک در بی ارزش شدن نسخه پزشک و عدم رعایت دستورات پزشکی و انبار کردن داروها در منزل میشه که در آمارها آن را معادل مصرف دارو اعلام میکنند.
ناشناس
۲۹ آبان ۱۴۰۲ - ۱۲:۱۲
یک خانم با شکایت گلودرد مراجعه کرد، در معاینه یک آفت روی چین قدامی لوزه اش بود. کلی در موردش توضیح دادم و بعدش یک نسخه نوشتم و گفتم بگیر بیار بگم چطوری مصرف کنی. رفت و بدون دارو برگشت و گفت پنی سیلین ننوشتی؟ من فقط با پنی سیلین خوب میشم! گفتم اگه ضرورت و تاثیری داشت می نوشتم ولی پنی سیلین ربطی به مشکل شما نداره، گفت حالا شما بنویس مسئولیتش پای خودم و چون قبول نکردم نسخه را پرت کرد روی صورتم و شروع به توهین و فحاشی کرد و گفت ویزیتمو پس بده!!! گفتم‌من برای شما وقت گذاشتم و معاینه کردم و تشخیص دادم و نسخه نوشتم، اینجا هم من کار می کنم و حقوق میگیرم، ولی چون از فحاشی دست نمیکشید روی یک برگه نوشتم ویزیت مرجوع و از حقوق من کسر شود، دادم بهش بره صندوق. موقع رفتن خواست نسخه را هم که دستم بود بگیره که پاره شد و نصفش موند رو دستم! شوهرش اومد و شروع کرد به تهدید که اگه پنی سیلین ننویسی بد می بینی!!! زنگ زدیم پلیس، وقتی رسید گفت دکتر چرا خودتو اذیت میکنی وقتی متوجه نمیشن بنویس برن دیگه. گفتم لازم نداره، ویزیتش مرجوع شده ،بره جای دیگه، اگه هم بنویسم و حساسیت بده به علت تجویز بی مورد محکومم
ناشناس
۲۹ آبان ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۱
یک مورد از مکالمه ای که معمولا هر روز با تعداد زیادی از بیمارها دارم : س:مشکلتون چیه؟ ج: دکتر گلو درد دارم ، بدنم درد میکنه، سردرد دارم س: علائم دیگه ای ندارین؟ مثل سرفه، گرفتگی بینی یا عطسه و آبریزش؟ تب و لرز؟ ج : چرا اتفاقا همشو دارم س: علائم گوارشی ، مثل تهوع، استفراغ ، درد شکم یا اسهال چی ج : ... س: برای رفع این مشکلتون کاری کردین؟ دارویی استفاده کردین؟ ج: بله دوتا آزیترو (یا سفیکسیم یا آموکسی و ...) خوردم ولی من تا پنی سیلین (یا سفتر ) نزنم خوب نمیشم، الانم اومدم یه سرم برام بنویسین با چندتا چرک خشک کن قوی داخلش، تقویتی هم حتما داخلش باشه.. .... بعد از معاینه بیمار: س: شما علائم بیماری ویروسی دارید. نیازی به آنتی بیوتیک ندارین... استراحت کافی و تغذیه مناسب هم ضروریه ج: نه دکتر ،اینایی که گفتی خودم بلدم و میتونم از داروخونه بگیرم رو من اثر ندارن... من اومدم برام چنتا چرک خشک کن تزریقی بنویسی یکی دو ورق هم خواستی چرک خشک کن خوراکی بنویس از اون قوی ها باشه، اگه نمی نویسی پول ویزیتمو پس بده برم جای دیگه، دکتر زیاده