به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، افزایش ۶.۷۱ درصدی سکته ‎های قلبی و ۱.۴ درصدی سکته ‎های مغزی با تغییرات اقلیمی در کشور در حالی مطرح می‎شود که هرساله شاهد افزایش دمای هوا هستیم. آتش گرمای مردادماه اکنون به نیمه رسیده است اما هنوز کارشناسان هواشناسی‎ از موج گرما تا پایان هفته خبر می‌دهند.
 
گرمایی که چند روز پیش باعث فوت یک راننده تاکسی اینترنتی شد، وی حین سفری از فرودگاه امام خمینی به تهران بر اثر گرمازدگی دچار مشکل می‌شود و مسافرش با اورژانس تماس می‎گیرد. نبض راننده به مرور از کار می‌افتد و حتی تلاش تیم اورژانس و انجام عملیات CPR هم نمی‎تواند راننده را به زندگی باز گرداند، در نهایت گرمای مردادماه جانش را می‎گیرد.

هر چه هوا گرم‎تر شود سکته های قلبی و مغزی هم بیشتر می‎شود. هوای گرم در محیط ‎های باز باعث تبخیر آب بدن می‎شود و غلظت خون ایجاد می‎کند. با غلیظ شدن این مایع قرمز رنگ بدن احتمال لخته شدن خون در رگ‎های مغز هم بالا می‎رود. این اتفاق در افراد مسن به چند دلیل بیشتر رخ می‎دهد.

سیامک عبدی معاون آموزشی گروه داخلی بیماری‎های مغز و اعصاب بیمارستان شریعتی در توضیح این فرآیند گفت: افراد سالمند کمتر احساس تشنگی می‎کنند و کمتر آب می‎نوشند عروق تنگ‎تری دارند و همین موضوع احتمال سکته را در این گروه بیشتر می‎کند. به طورکلی مرگ و میر سکته‎ های مغزی در ایران بیشتر از کشورهای پیشرفته است. تغییرات اقلیمی ازجمله آلودگی هوا و افزایش دما تأثیر مستقیمی بر ارگان‎های حیاتی مثل قلب و مغز دارند. با قرار گرفتن در چنین شرایط محیطی آب بدن کاهش پیدا می‎کند و منجر به افت هوشیاری، سرگیجه، کما و سپس مرگ می‌شود.

افزایش دما می‌تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق تغییر عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر بر سلامت انسان تأثیر بگذارد.

جعفرجندقی مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بیماری‎های قلبی و عروقی با حدود 17.9 میلیون فوتی در سال، عامل اصلی مرگ و میر در جهان محسوب می‎شود گفت: این گروه از بیماری‎ها شامل بیماری‎های عروق کرونر قلب و عروق مغزی است که باعث ابتلا و در نتیجه بار مالی چشمگیری در کشورهایی با درآمد کم و متوسط می‎شود. بیش از 4 مورد از 5 مرگ اتفاق افتاده به علت بیماری‎های قلبی و عروقی به انسداد عروق و سکته ‎های مغزی مربوط است. یک سوم این مرگ‎های زودرس در افراد زیر 70 سال رخ می‎دهد. 

وی افزود: بیماری‎های قلبی و سکته‎ های مغزی از علل اصلی ناتوانی در جهان به شمار می‎روند، سال 2019 این بیماری‎ها بالاترین رتبه در ایجاد ناتوانی در گروه‎ های سنی 50 تا 74 سال و 75سال و بیشتر را کسب کردند. همچنین مرگ و ناتوانی ناشی از این بیماری‎ها منجر به هزینه مالی و بار اجتماعی هنگفتی بویژه در کشورهای با درآمدکم و متوسط می‎شود. جایی که بیش از سه چهارم بیماری‌های ایسکمیک قلبی و سکته‎ های مغزی در آن اتفاق می‎افتد.

مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت تاکید کرد: تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های جهانی امروزی شناخته می‌شوند و تأثیر ویژه‎ای بر سلامت انسان دارد، افزایش دما بیماری‌های غیر واگیر را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار می‎دهد. افزایش دما می‌تواند تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر بروز یا پیشرفت بیماری‌های غیرواگیر داشته باشد.

جندقی ادامه داد: دمای هوا به عنوان یک عامل خطر می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر را افزایش دهد. در هوای گرم بدن برای خنک شدن تلاش می‌کند، به این منظور جریان خون در سطح پوست افزایش می‎یابد. این فرآیند سبب بالا رفتن ضربان و فشارکاری قلب بویژه برای افرادی که مشکلات قلبی دارند می‌شود. همچنین عرق کردن زیاد در هوای گرم می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن و کاهش حجم خون شود.

وی تصریح کرد: کاهش حجم خون می‌تواند فشار خون را کاهش دهد این امر برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی خطرناک است، کم‌آبی بدن ناشی از گرمای شدید هوا، سیستم قلبی‌عروقی را تحت فشار می‎گذارد و تعریق بیش از حد هم منجر به عدم تعادل الکترولیت‌های بدن می‌شود، به زبان ساده گرما بر نحوه انقباض و اتساع عروق خونی تأثیر می‌گذارد. بدن برای خنک شدن عروق خونی را گشاد می‌کند اما این گشاد شدن عروق گاهی اوقات می‌تواند باعث اختلال در عملکرد طبیعی قلب و حمله قلبی و سکته مغزی شود.

مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت اضافه کرد: علاوه بر اینکه گرما تأثیر مخربی بر جسم دارد می‎تواند منجر به مشکلات روانی هم بشود و به عنوان عاملی استرس‎زا در جوامع عمل کند. این موضوع خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را از طریق افزایش استرس روانی، افسردگی و اضطراب بویژه در افرادی که قبلاً در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی بوده‌اند، افزایش می‎دهد.

جندقی گفت: سالمندان و کودکان در برابر آثاری که گرما بر بدن ایجاد می‎کند آسیب ‌پذیرتر هستند، سالمندان معمولاً بیماری زمینه‌ای دارند و سیستم هموستاز حرارتی «حفظ دمای بدن در یک محدوده ثابت» در بدن آنها با کندی عمل می‌کند و به همین دلیل توصیه می‎شود در اوج گرما در خانه بمانند و از محیط‌های گرم اجتناب کنند. این توصیه به این دلیل است که بسیاری از سالمندان به دلیل ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای داروهایی مانند کنترل فشارخون استفاده می‎کنند و بعضی از این داروها موجب افزایش ادرار می‌شود. به همین دلیل سالمندان بیشتر در خطر کم‌ آبی قرار دارند. حالا با کم‎ شدن آب بدن خون غلیظ‎‌تر می‌شود و این گروه از افراد جامعه در معرض سکته‌‎های قلبی و مغزی قرار می‎گیرند.

مدیر کل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در خصوص آخرین پیمایش ملی درکشور که روی عوامل خطر بیماری‎های غیرواگیر انجام شده است گفت: پیمایش سال 1400 در جمعیت بالای 18 سال کشور نشان می‎دهد سکته‎ های قلبی در 50 سال به بالا حدود6.71 درصد افزایش یافته و سکته مغزی هم با افزایش 1.4 درصدی در 60 سال به بالا زنگ خطر را روشن کرده است.

جندقی در پایان اضافه کرد: به همین دلیل توصیه می‎شود برای مقابله با تأثیرات تغییرات اقلیمی بر بیماری‌های غیر واگیر اقداماتی مانند آموزش جامعه، ارتقای سواد سلامت و توسعه سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی انجام شود. البته در این زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای نیز می‌تواند در کاهش تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی بر بیماری‌های غیر واگیر مؤثر باشد. روزنامه ایران