به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، علی جعفریان در نشست خبری که به مناسبت هفته دولت در وزارت بهداشت برگزار شد گفت: ذات و فلسفه وجودی نظام‌های دولتی، خدمت به مردم است و وزارت بهداشت نیز بر همین اساس شکل گرفته و مأموریت اصلی آن تأمین و ارتقای سلامت جامعه است.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت با اشاره به اینکه انگیزه و هدف وزارت بهداشت بر پایه خدمت‌رسانی مستقیم و ایفای نقش اجتماعی تعریف شده گفت: بخشی از اختیارات ما در حوزه سیاست‌گذاری و اجراست و بخشی دیگر نیازمند همکاری و حمایت مستقیم نهادهای مختلف اجتماعی است تا بتوانیم عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت را کنترل کنیم.

جعفریان گفت: در سال ۱۴۰۲، ۱۰ میلیون بستری در نظام سلامت کشور ثبت شد که عددی قابل توجه است و در سال جاری به ۱۱ میلیون رسیده و بستری در بیمارستان‌ها انجام شده است و این ارقام نشان‌دهنده فشار بالای نظام سلامت و اهمیت سرمایه‌گذاری مستمر در این حوزه است، وزارت بهداشت علاوه بر ارائه خدمات درمانی وظیفه دارد سیاست‌های کلان جمعیتی، پیشگیری و ارتقای سلامت را با نگاه اجتماعی و بین‌بخشی دنبال کند تا در نهایت جامعه‌ای سالم و توانمند شکل گیرد.

وی افزود: اگر رقابت و سازوکار منطقی در بهره‌برداری از ظرفیت‌ها ایجاد شود بسیاری از مشکلات کنونی برطرف خواهد شد، گاهی تصور می‌شود چون در برخی بخش‌ها، متقاضی یا تمایل کافی از سوی جامعه پزشکی وجود ندارد نظام سلامت با محدودیت اساسی مواجه است. در حالی که مشکل اصلی ما تنظیم منطقی و هماهنگ عرضه و تقاضا است، نه صرفا کمبود فیزیکی ظرفیت است.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت با اشاره به روند بررسی موضوع افزایش ظرفیت آموزش پزشکی طی سال‌های اخیر گفت: بحث افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی موضوع تازه‌ای نیست. در سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و حتی ۱۴۰۳ بارها در مجلس و محافل کارشناسی مطرح شد و نهایتاً در سال ۱۴۰۰ توافقی شکل گرفت مبنی بر اینکه طی چهار سال ظرفیت پذیرش به حدود ۵۱ هزار و ۵۰۰ نفر برسد و این عدد در واقع به‌عنوان سقف نهایی تعیین شد.

جعفریان با اشاره به بار مالی و ساختاری این تصمیم ادامه داد: افزایش ظرفیت به این معناست که باید کلاس‌های جدید، امکانات آموزشی، بیمارستان‌ها و فضاهای بالینی بیشتری ایجاد شود. آموزش پزشکی صرفا به معنی نشاندن دانشجو در کلاس نیست، دانشجو نیازمند محیط بالینی و بیمار واقعی است تا آموزش صحیح دریافت کند. صرف تصویب ظرفیت روی کاغذ، بدون تامین این زیرساخت‌ها امکان‌پذیر نیست.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت با بیان اینکه حتی برخی پیشنهادها مانند انتقال بخشی از سهمیه دانشجویان خارجی به ظرفیت داخلی مطرح شد گفت: این قبیل تغییرات هم اصل مشکل را حل نمی‌کند و وزارت بهداشت بارها توضیح داده است که افزایش ظرفیت بدون ایجاد زیرساخت‌های متناسب عملاً کیفیت آموزش و حتی کیفیت خدمات درمانی آینده کشور را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهد.

وی تاکید کرد: اصل موضوع همچنان سر جای خود باقی است، یعنی برای تامین نیاز واقعی کشور باید ظرفیت‌ها ارتقا یابد اما این افزایش تنها زمانی معنا پیدا می‌کند که منابع مالی، بیمارستان‌ها و ظرفیت بالینی موردنیاز نیز فراهم شده باشد و به عنوان کارشناس باور دارم مشکل امروز ما کمبود ظرفیت روی کاغذ نیست بلکه تناسب نداشتن زیرساخت‌ها با افزایش ظرفیت است، ۳۰ درصد افزایش حقوق دستیاران پزشکی از مرداد ماه مصوب شده و شهریور ماه نیز پرداخت می شود و ۴۰ درصد افزایش حقوق برای دانشجویان pHD نیز اعمال و پرداخت می‌شود.

جعفریان با اشاره به ساختار سیاست‌گذاری در حوزه سلامت و امنیت غذایی گفت: برای این موضوع در سطح ملی، شورای عالی سلامت و امنیت غذایی به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل شده است و وزارت بهداشت نیز در این شورا به‌عنوان یکی از اعضا حضور دارد و دستگاه‌های مختلف باید در این زمینه پاسخگو باشند.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت گفت: به لحاظ ساختاری وزارت بهداشت وظیفه عملیات اجرایی مستقیم در بخش‌های مختلف این حوزه را ندارد و به‌عنوان مثال در مورد محصولات خوراکی، مواد فله‌ای مانند نان که در نانوایی‌ها عرضه می‌شوند تحت پوشش مستقیم وزارت بهداشت قرار نمی‌گیرند. آنچه در حوزه بسته‌بندی و استانداردسازی است، عمدتاً در چارچوب‌های نظارت بهداشتی و قضایی دنبال می‌شود.

وی افزود: وزارت بهداشت در این حوزه نقش سیاست‌گذاری، هدایت و نظارت کلان را برعهده دارد و اجرای جزئیات بسیاری از امور بر عهده دستگاه‌های مرتبط است. در واقع سلامت و امنیت غذایی تنها یک موضوع پزشکی نیست بلکه یک موضوع چندبخشی است که همکاری جدی سایر نهادها را می‌طلبد، این از جمله مباحث مهمی است که همواره مورد پرسش قرار می‌گیرد و وزارت بهداشت نیز بارها توضیح داده است که وظایف آن در این حوزه بیشتر جنبه سیاست‌گذاری و نظارتی دارد.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت گفت: اگر بتوانیم به شکلی مطمئن انتخابات را به‌صورت الکترونیک برگزار کنیم طبیعتا این روش مزایای خود را خواهد داشت، اما در عین حال باید ملاحظات امنیتی و حقوقی آن به‌طور کامل تأیید شود و مهم‌ترین نگرانی ما تضمین امنیت و صحت فرآیند است. اگر این موضوع به‌درستی مدیریت نشود اعتبار کل انتخابات زیر سؤال خواهد رفت.

وی در خصوص معیارها و فیلترهای انتخاب شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات افزود: شرکت‌هایی که وارد این حوزه می‌شوند باید استانداردهای سختگیرانه فنی، امنیتی و اجرایی را رعایت کنند. همچنین لازم است مجوزهای قانونی و تأییدیه‌های لازم از نهادهای ذی‌ربط دریافت شود. این موضوع تنها یک مساله فنی نیست بلکه به‌طور مستقیم با اعتماد عمومی و سلامت انتخابات در ارتباط است.

جعفریان با اشاره به تجربه اخیر در تهران گفت: در انتخابات گذشته ما حتی تا شب قبل از برگزاری، محل فیزیکی رأی‌گیری را نیز آماده کرده بودیم چرا که نگرانی وجود داشت مبادا بخشی از فرآیند الکترونیکی با مشکل مواجه شود و ناچار شویم بخشی از انتخابات را به‌صورت حضوری برگزار کنیم و این پیش‌بینی لازم بود تا اگر یک درصد احتمال اختلال وجود داشت، روند انتخابات دچار بحران نشود.

مشاور عالی وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: به هر حال باید مطمئن شویم که این سازوکار با همکاری دستگاه‌های مختلف و با رعایت تمامی الزامات امنیتی اجرا شود و انتخابات در کشور ما به‌طور کامل و صد درصد الکترونیکی و غیرحضوری نخواهد شد، بلکه حتی در صورت استفاده از روش‌های نوین، بخش فیزیکی و حضوری همچنان وجود خواهد داشت.

وی با اشاره به وضعیت زیرساختی بیمارستان‌ها در کشور افزود: یکی از موضوعات جدی ما وضعیت فرسودگی بیمارستان‌ها است. در برخی نقاط حتی بیمارستان وجود ندارد در حالی که در نقاط دیگر فهرستی بلند از بیمارستان‌ها داریم که قدمت بالایی دارند و استانداردهای روز را تأمین نمی‌کنند و این واقعیتی است که باید شفاف به مردم گفته شود، امروز استانداردهایی در حوزه ایمنی و خدمات بیمارستانی تعریف شده که در بسیاری از ساختمان‌های قدیمی امکان اجرای آن‌ها وجود ندارد.

جعفریان ادامه داد: برخی از بیمارستان‌های ما به دلیل قدمت بالا از نظر ساختاری قابل اصلاح کامل نیستند. برای مثال بیمارستان امام خمینی با ساختمان‌هایی متعلق به سال‌های ۱۳۰۵ و ۱۳۶۱ همچنان از مهم‌ترین مراکز ارائه خدمت به مردم است و با همه محدودیت‌ها این بیمارستان توانسته بار بزرگی از خدمات ملی را بر دوش بکشد، اما واقعیت آن است که فضای کافی و زیرساخت‌های مهندسی به‌روز ندارد.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت گفت: در حال حاضر نزدیک به ۱۴۰۰ پروژه بیمارستانی در کشور در جریان است. در بیمارستان رسول و بسیاری از مراکز دیگر ساختمان‌های جدید در حال احداث هستند. نمونه موفق آن بیمارستان کودکان و بیمارستان حکیم است که به‌طور کامل نوسازی شده‌اند. تاکنون حدود ۲۷۰ بیمارستان جدید ساخته شده، اما باید تاکید کنم که این رقم هنوز پاسخگوی نیاز کشور نیست.

وی با اشاره به هزینه‌های سنگین ساخت بیمارستان گفت: در بخش دولتی، ساخت هر بیمارستان به‌طور متوسط هزینه بسیار بالایی دارد. به عنوان مثال، امروز هزینه ساخت هر تخت بیمارستانی حدود ۱۰ میلیارد تومان تمام می‌شود و این عدد در دو سال آینده بیشتر خواهد شد و بنابراین توسعه و نوسازی بیمارستان‌ها یک چالش جدی ملی است که نیازمند منابع کلان و پایدار است.

جعفریان خاطرنشان کرد: ما نمی‌توانیم صرفا به دلیل قدیمی بودن بیمارستان‌ها را تعطیل کنیم. بسیاری از این مراکز با همه محدودیت‌ها همچنان بخش مهمی از نیازهای درمانی مردم را تامین می‌کنند. راه‌حل این مشکل برنامه‌ریزی دقیق و تخصیص منابع مالی قابل توجه است و خوشبختانه در سال‌های اخیر منابعی برای این امر اختصاص یافته که جای قدردانی دارد، اما نیاز کشور بسیار فراتر از این است.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت اضافه کرد: ما معتقدیم نگه داشتن قیمت به شکل مصنوعی هم اشتباه است و راه درست آن است که افزایش قیمت‌ها به تدریج و متناسب با شرایط اعمال شود تا فشار از دوش مردم برداشته شود. همان‌طور که مردم امروز سایر کالاها را خریداری می‌کنند دارو هم باید در همان سطح توان اقتصادی آنان باقی بماند و بیمار نباید احساس کند به دلیل بیماری، زندگی‌اش از نظر مالی نابود شود.

وی با اشاره به مسیرهای اصلاحی افزود: ما در حال تغییر رویکرد هستیم، از یک سو با شرکت‌های تولید و پخش دارو تعامل می‌کنیم و از سوی دیگر به دنبال آن هستیم که منابع به موقع تأمین شود. در نهایت این مسیر به دو حالت ختم می‌شود، یا باید قیمت‌ها واقعی‌تر شوند یا منابع مالی لازم تامین شود. اگر از من پرسیده شود کدام بهتر است می‌گویم به هیچ عنوان نباید صرفا به افزایش قیمت تکیه کنیم زیرا بیمار به‌ویژه بیماری که با مشکلات سختی مثل سرطان روبه‌روست توان تحمل چنین فشارهایی را ندارد.

جعفریان با اشاره به چالش کمبود پرستار در کشور گفت: برخلاف تصور عمومی در بسیاری از شهرهای کوچک ما مشکل جدی در جذب پرستار وجود ندارد و مشکل اصلی در کلان‌شهرها به‌ویژه تهران است. دلیل این مسئله هم روشن است، هزینه‌های بسیار بالای زندگی در تهران باعث می‌شود درآمد فعلی پرستاران برای زندگی در این شهر کافی نباشد و همین موضوع تمایل به اشتغال در پایتخت را کاهش می‌دهد.

مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت گفت: می‌توان گفت اگر پرستاری اهل تهران نباشد به سختی جذب این شهر می‌شود. بسیاری از همکاران ما که از شهرستان‌ها به تهران آمده‌اند، پس از استخدام تصمیم گرفته‌اند به محل سکونت اصلی خود بازگردند چرا که کیفیت زندگی در شهرستان‌ها برایشان مطلوب‌تر است. به همین دلیل تمرکز اصلی مشکل کمبود پرستار در شهرهای بزرگ و به‌ویژه تهران است و در شهرهایی مثل مشهد هم این چالش وجود دارد، اما به مراتب کمتر از تهران است.

وی افزود: یکی از پیشنهادهایی که مطرح شده و می‌تواند بخشی از مشکل را حل کند فراهم کردن محل اقامت برای پرستاران در تهران است و دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌توانند این موضوع را پیگیری کنند تا با ایجاد خوابگاه‌ها یا واحدهای مسکونی ویژه، بخشی از فشار هزینه‌های زندگی در پایتخت از دوش پرستاران برداشته شود.

جعفریان در پایان اضافه کرد: ما مرتب در تلاش هستیم تا دریافتی پرستاران را افزایش دهیم و شرایط کاری آنان بهبود یابد. اما واقعیت این است که تا زمانی که شکاف بین درآمد و هزینه‌های زندگی در تهران وجود دارد این مشکل به طور کامل برطرف نخواهد شد. حتی در مجتمع بیمارستانی امام خمینی نیز بارها شاهد کاهش نیروهای پرستاری به همین دلیل بوده‌ایم.