به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، علیرضا رئیسی در نشستی خبری که امروز «۹ شهریور» به مناسبت هفته دولت برگزار شد در خصوص وضعیت تولید واکسن‌ها در کشور گفت: راهبرد اصلی وزارت بهداشت این است که واکسن تا حد امکان در داخل کشور تولید شود و به طور قطع از تولید واکسن حمایت می‌کنیم. تولید واکسن در کشور حدود ۸۰ سال قدمت دارد و پیشرفت‌هایی طی سال‌های گذشته به دست آمده است.

وی افزود: تولید واکسن در کشور می‌بایست متنوع باشد، بخش خصوصی نیز به تولید واکسن ورود کرده اما نتوانسته کیفیت لازم و میزان مورد نیاز را تامین کند. واکسن‌هایی که در کشور تولید می‌شوند می‌بایست تاییدیه‌های لازم را داشته باشند. در حال حاضر اغلب واکسن‌ها از خارج کشور وارد می‌شود که نه تنها سبب ارزبری می‌شود بلکه به دلیل تحریم‌ها نیز دچار مشکلاتی می‌شویم. به طور مثال طی جنگ ۱۲ روزه به دلیل محدودیت‌های پرواز در زمینه واردات واکسن دچار مشکل شدیم و از ذخایر خود استفاده کردیم.

رئیسی با بیان اینکه واکسن وارداتی کشور اغلب از هند به کشور وارد می‌شود توضیح داد: انستیتو پاستور در نظر دارد که با همکاری کوبا، فناوری تولید ۲ واکسن پنوموکوک و روتاویروس را داشته باشیم. همچنین این انستیتو در نظر دارد که با کشور چین وارد قرار داد شود. بازهم تاکید می‌کنم که راهبرد اصلی وزارت بهداشت تولید واکسن در کشور است، راهبرد اصلی وزارت بهداشت این است که شرکت‌های دانش‌بنیان، انستیتو رازی و انستیتو پاستور در داخل کشور تولید واکسن را به‌طور جدی دنبال کنند. ۸ مجموعه در زمینه تولید واکسن کرونا ورود کردند و تعدادی از این مجموعه‌ها موفق شدند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت اضافه کرد: مساله حمایت از تولید داخلی در کشور مطرح است که بسیار خوب است اما هنگامی که سخن از کالای سلامت سخن به میان می‌آید آن کالای تولیدی می‌بایست کیفیت داشته باسد. اگرچه بسیاری از تجهیزات پزشکی که در کشور تولید می‌شود باکیفیت هستند اما تجهیزات بی‌کیفیت نباید استفاده شوند. به طور مثال، اتفاقات ماشین‌های دیالیز یکی از این موارد است.

وی با بیان اینکه تمام چالش‌ها و مشکلات نظام سلامت می‌بایست در کانون توجه قرار گیرد توضیح داد: یکی از چالش‌های نظام سلامت، مصرف الکل است. من بر این باور هستم که مراکز ترک الکل در کشور وجود داشته باشد. اگر صورت مساله را پاک کنیم هرگز به جایی نمی‌رسد.

رئیسی با بیان اینکه ناهنجاری را می‌بایست کنترل کرد گفت: اگر ناهنجاری‌ها کنترل نشود، سبب شیوع بیماری می‌شود. نگهداری از حیوانات خانگی یکی از چالش‌های اجتماعی است، افرادی که از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند می‌بایست به واکسیناسیون حیوانات و انگل‌زدایی توجه کنند که در غیر اینصورت سبب شیوع بیماری‌های مشترک میان حیوان و انسان می‌شود. افرادی که حیوانات خانگی را نگهداری می‌کنند می‌بایست مراقبت‌های لازم و نکات ایمنی را رعایت کنند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه نگاه به حوزه سلامت می‌بایست تغییر کند اظهار کرد: با توجه به پیشرفت فناوری‌ها و ورود هوش مصنوعی در تمام جنبه‌ها می‌بایست رویکرد نوینی در مدیریت و ارائه خدمات سلامت داشته باشیم. خودمراقبتی از طریق سامانه و فناوری را در آینده نزدیک رونمایی می‌کنیم تا بتوانیم اطلاعات را شخصی‌سازی شده ارائه دهیم و با مردم ارتباط برقرار کنیم تا آموزش و ابزارهای خودمراقبتی را در اختیار آن‌ها قرار دهیم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: بررسی‌ها بیانگر این است ۴۰ درصد آزمایشاتی که در کشور تجویز می‌شود غیرضروری است و فقط هزینه‌های زیادی به مردم تحمیل می‌کند، بسیاری از داروهایی که تجویز می‌شود نیز بر اساس راهنماهای بالینی نیست و به طور قطع می‌بایست کاهش یابد. این موضوع سبب افزایش هزینه‌های سلامت می‌شود و بودجه موردنیاز برای این حوزه می‌بایست محدودیت نداشته باشد.

وی در خصوص برنامه‌های وزارت بهداشت برای غربالگری دانش‌آموزان در سال تحصیلی جدید توضیح داد: به طور قطع گروه اصلی مورد هدف وزارت بهداشت می‌بایست مدارس باشند چرا که تمام آموزش‌های سبک زندگی و سرمایه‌گذاری بر سلامت روی افراد زیر 18 سال اثرگذاری بیشتری دارد. آموزش‌های لازم برای سبک زندگی سالم، پیشگیری از بیماری‌های مزمن و پیشگیری از پوسیدگی دندان را می‌توان برای سنین پایین ارائه کرد. تجربه‌ در دنیا ثابت کرده است افزایش تعداد دندانپزشک با بهبود شاخص پوسیدگی دندان در جمعیت کودکان و نوجوانان هیچ ارتباطی ندارد اما پیشگیری می‌تواند به بهبود این شاخص کمک کند، بسیاری از افراد در سنین ۶۰ تا ۷۰ سالگی بیش از نیمی از دندان‌های خود را از دست می‌دهند، این مسئله نشان می‌دهد که افزایش تعداد دندان‌پزشک به تنهایی تأثیری بر سلامت دهان و دندان ندارد و پیشگیری از دوران کودکی ضروری است.

رئیسی با بیان اینکه با مشکلات ناشی از استفاده از شبکه‌های اجتماعی مواجه هستیم خاطرنشان کرد: چاقی، کم تحرکی و استفاده بسیار زیاد از شبکه‌های اجتماعی مواردی هستند که در غربالگری مدارس می‌بایست بیشتر دیده شوند. متاسفانه سن ابتلا به دیابت، فشار خون و بیماری‌های متابولیک در حال کاهش است و دختران به دلیل سبک زندگی ناسالم در دوران بلوغ دچار مشکلاتی مانند تنبلی تخمدان می‌شوند که در جوانی بر باروری آنها اثر می‌گذارد، کودکان می‌بایست پیش از ساعت ۱۰ بخوابند چرا که رشد هورمون‌ها از ساعت ۱۰ شب تا ۴ صبح است. بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند سبب بروز مشکلاتی در زمینه رشد و چاقی شود.

وی در خصوص سقط جنین در کشور اظهار کرد: سقط جنین معمولا به دو روش قانونی و غیرقانونی انجام می‌شود که اطلاعاتی درباره روش غیرقانونی در دسترس نداریم. بررسی‌ها بیانگر این است که میزان سقط قانونی در کشور کمتر از ۱۰ هزار مورد در هر سال است، سقط جنین می‌تواند سبب بروز مشکلات جسمی و روحی برای مادران باردار شود و به نحوی یک قتل محسوب می‌شود. شاهد تبلیغات داروهای سقط جنین در شبکه‌های اجتماعی هستیم که کنترل آن بسیار سخت است. هنگامی که زوج برای سقط جنین تصمیم‌گیری می‌کنند چرایی تصمیم آنها می‌بایست ریشه‌یابی شود. برنامه نفس در کشور انجام می‌شود و توانسته از سقط‌های جنین در کشور جلوگیری کند. ۱۵ هزار نفر تحت مشاوره قرار گرفتند که از این تعداد ۱۰ هزار نوزاد به دنیا آمده‌اند.

رئیسی با بیان اینکه اجرای برنامه پزشکی خانواده بر ارائه خدمات پایه سلامت نقش دارد اظهار کرد: منظور از برنامه پزشکی خانواده این است که یک تیم پزشکی که متشکل از گروه‌های مختلف نظام سلامت است یک جمعیت خاص را تحت پوشش داشته باشد. برنامه پزشکی خانواده می‌تواند افرادی که نیازمند مراقبت عمومی هستند را تحت پوشش قرار دهد و این افراد را در صورت نیاز به مراکز تخصصی دولتی نزدیک محل سکونت‌شان ارجاع دهد. این رویکرد می‌تواند به ارتقای کیفیت خدمات پزشکی و کاهش هزینه‌های مراکز تخصصی کمک کند.

رئیسی گفت: پرونده الکترونیک سلامت از دیگر موارد موثر بر برنامه پزشکی خانواده است، منظور از پرونده الکترونیک این است که پرونده بیمار در اختیار پزشک متخصص قرار گیرد و ننایج تشخیصی پزشک متخصص نیز می‌بایست در اختیار پزشک عمومی که وی را ارجاع داده قرار گیرد. با وجود تلاش‌های صورت گرفته اتصال در سطح سه به صورت کامل انجام نشده است. همچنین موفقیت ۸۰ درصدی در سطح یک حاصل شده است. وجود سامانه‌های مختلف در بیمارستان‌ها سبب کندی در این زمینه شده و سامانه‌ها می‌بایست به نحوی باشد که قابلیت اتصال داشته باشند، سناریوهای لازم برای اجرای برنامه پزشکی خانواده آماده شده، مدیریت منابع توسط بیمه‌ها و سازمان‌های مرتبط در دستور کار است و با اجرای این برنامه به صورت ملی، هر فرد دسترسی مستمر به خدمات سلامت پایه و تخصصی دارد.

وی با بیان اینکه تعداد ابتلا به سرخک در کشور نسبت به کشورهای همسایه بسیار کمتر است توضیح داد: برنامه کنترل و حذف بیماری سرخک و سرخجه با جدیت کامل دنبال شد و دسترسی به خدمات پیشگیری در تمام کشور امکان‌پذیر بود. نه تنها در زمینه کنترل سرخک و سرخچه موفق بوده‌ایم بلکه هیچ موردی مبنی بر ابتلا به فلج اطفال طی ۲۰ سال گذشته گزارش نشده است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت در خصوص واکسن HPV اظهار کرد: این ویروس می‌تواند سبب سرطان دهانه رحم شود اما این سرطان جزو ۱۰ سرطان شایع کشور نیست. همچنین این ویروس می‌تواند سبب زگیل‌های تناسلی شود که واکسن آن برای این زگیل‌ها کاربرد دارد. اگرچه این واکسن هنوز جزو برنامه ملی واکسیناسیون کشور نیست اما کمیته ملی واکسیناسیون کشوری نسبت به بررسی و اثرگذاری این واکسن اقدام کرده است. واکسن HPV با واکسن‌های دیگر تفاوت دارد و تاکنون کمیته ملی واکسیناسیون تصمیم نهایی درباره استفاده عمومی از آن را نگرفته است. هدف از واکسیناسیون HPV دو موضوع اصلی است و پیشگیری از سرطان سرویکس و پیشگیری از زگیل‌های تناسلی است، با توجه به بررسی‌های کمیته ملی واکسیناسیون، هنوز توصیه‌ای برای استفاده همگانی از این واکسن صادر نشده اما بررسی‌های شیوع شناسی و سیاستگذاری‌ها در این حوزه ادامه دارد. 

وی در خصوص واکسن آنفلوآنزا نیز توضیح داد: واکسن آنفلوآنزا که سالانه در داروخانه‌ها در دسترس است از طریق بخش خصوصی تامین می‌شود و برای افرادی دارای ضعف سیستم ایمنی، بیماران دیابتی و دیالیزی توصیه می‌شود.

رئیسی در پایان در خصوص وظایف وزارت بهداشت در حوزه جوانی جمعیت گفت: جوانی جمعیت در دستان وزارت بهداشت نیست بلکه مسئولیت سلامت جمعیت را بر عهده دارد. اگر مادر ۴۵ ساله باردار شد یا نوزادی نارس به دنیا آمد، وزارت بهداشت وظیفه دارد که مراقبت‌های مطلوب را برای آنها ارائه دهد اما مواردی مانند کنترل آلودگی که منجر به مرگ چندهزار نفر می‌شود حوادث ترافیکی که ۲۰ هزار نفر را سالانه به کام مرگ می‌برد در دستان وزارت بهداشت نیست. بررسی‌ها بیانگر این است که ایران از منظر جمعیتی با خطر مواجه است. ژاپن که جزو ۵ کشور قدرتمند جهان به حساب می‌آید به دلیل مشکلات جمعیتی در آینده با مشکلات بسیار جدی مواجه می‌شود. متاسفانه میزان تولد کشور در سال گذشته به کمتر از یک میلیون نفر رسید جمعیت برخی از استان‌ها مانند گیلان  در حال منفی شدن است.