مطالعه‌ای در سطح کشور دانمارک نشان می دهد که از زمان آغاز واکسیناسیون در سال 2008، عفونت با سویه های 16 و 18 ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی) تقریباً به طور کامل از بین رفته است؛ این امر حتی زنان واکسینه نشده را نیز محافظت می کند.

داده ها حاکی از آن است که از زمان معرفی واکسن اچ پی وی در سال 2008، دانمارک به طور موثری عفونت با دو سویه اصلی سرطان زای این ویروس را از بین برده است.
این تحقیق که در نشریه یوروسرویلنس (Eurosurveillance) منتشر شد، می تواند بر نحوه غربالگری جمعیت های واکسینه شده در سال های آینده تاثیر بگذارد، به ویژه با توجه به اینکه افراد به طور فزاینده ای واکسن هایی دریافت می کنند که آنها را در برابر انواع پرخطر بیشتری از ویروس اچ پی وی محافظت می کند.


سرطان کشنده

پس از سرطان سینه، سرطان دهانه رحم شایع ترین نوع سرطان در میان زنان 15 تا 44 سال در اروپاست و ویروس پاپیلومای انسانی عامل اصلی آن محسوب می شود.
تاکنون حداقل 14 سویه پرخطر از این ویروس شناسایی شده است. پیش از اینکه دانمارک در سال 2008 واکسن اچ پی وی را معرفی کند، سویه های 16 و 18 این ویروس مسئول حدود سه چهارم (74 درصد) سرطان های دهانه رحم در این کشور بودند.

در ابتدا، به دختران واکسنی پیشنهاد می شد که در برابر چهار سویه اچ پی وی از جمله سویه های 16 و 18 (پرخطر) و سویه های 6 و 11 (کم خطر) محافظت ایجاد می کرد. اما از سال 2017، واکسنی به دختران دانمارکی پیشنهاد می شود که در برابر نه سویه اچ پی وی محافظت ایجاد می کند و این انواع 90 درصد از سرطان های دهانه رحم را تشکیل می دهند.

برای درک بهتر تاثیر این برنامه های واکسیناسیون بر شیوع اچ پی وی، دکتر مته هارتمن نونبو و همکارانش در بیمارستان دانشگاه زلاند در نوکوبینگ فالستر، حداکثر سه نمونه متوالی از سلول های دهانه رحم زنانی را که در سال های 2017 تا 2024 در دانمارک بین 22 تا 30 سال سن داشتند، مورد بررسی و تحلیل قرار دادند.

نانبو توضیح داد: "در سال 2017، یکی از اولین گروه های زنان متولد دانمارک که در سال 2008 به عنوان دختران نوجوان واکسن اچ پی وی را دریافت کرده بودند، به سن غربالگری 23 سالگی رسیدند."

او افزود: "انتظار می رود این زنان در مقایسه با نسل های قبل، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم بسیار کمتری داشته باشند و ارزیابی نیاز آنها به غربالگری در آینده ضروری است."


حذف سویه‌های پرخطر اچ پی وی

این تحقیق نشان داد که عفونت با سویه های پرخطر اچ پی وی (انواع 16 و 18) که توسط واکسن پوشش داده می شوند، تقریباً حذف شده است.
به گفته پژوهشگران، قبل از واکسیناسیون، شیوع اچ پی وی 16/18 بین 15 تا 17 درصد بود که در زنان واکسینه شده تا سال 2021 به کمتر از یک درصد کاهش یافته است.

افزون بر این، شیوع سویه های 16 و 18 در زنانی که علیه اچ پی وی واکسینه نشده بودند، پنج درصد بود. این امر نشان می دهد که واکسن باعث کاهش گردش این سویه ها در جمعیت عمومی شده است؛ به طوری که حتی زنان واکسینه نشده نیز اکنون کمتر به آنها مبتلا می شوند. پژوهشگران این پدیده را «ایمنی جمعی» نامیده اند.

با وجود این خبر خوب، تقریباً یک سوم از زنانی که در طول این مطالعه مورد غربالگری قرار گرفتند، هنوز به انواع پرخطر اچ پی وی که تحت پوشش واکسن های اولیه قرار نداشتند، مبتلا بودند. همچنین عفونت های جدید با این انواع در زنان واکسینه شده نسبت به زنان واکسینه نشده بیشتر بود.

انتظار می رود این روند پس از رسیدن دختران- که واکسن 9 ظرفیتی جدیدتر را دریافت کرده اند- به سن غربالگری، کاهش یابد. نونبو و همکارانش می گویند در این مرحله، دستورالعمل‌های غربالگری باید مورد بازنگری قرار گیرند.