به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون به نقل از ایرنا، حمیدرضا صفی خانی درباره نظام پرداخت در حوزه سلامت افزود: حدود 6 محور برای کنترل نظام سلامت و مدیریت هزینه ها وجود دارد که مدیریت آنها در خروجی نظام سلامت، اثربخشی و رضایت مردم تاثیرگذار است.
وی ادامه داد: مواردی مانند ساختار، مقررات، نظام پرداخت، نظام تامین مالی و نظام رفتاری از جمله ویژگی های اصلی نظام های سلامت هستند و اگر فقط یکی از این موارد تغییر کند، خروجی نظام سلامت ممکن است خیلی مناسب نباشد. زیرا این موارد روی یکدیگر اثربخش هستند.
مدیر پروژه ملی پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان گفت: اگر به دنبال اصلاح نظام پرداخت هستیم، باید نظام مقررات، ساختار و نظام تامین مالی همزمان اصلاح شود تا خروجی مناسبی در نظام سلامت کسب شود.

منطق نظام‌های پرداخت در حوزه سلامت
وی درباره منطق نظام‌های پرداخت حوزه سلامت بیان کرد: منطق نظام‌های پرداخت، هم راستا کردن انگیزه‌هاست. یعنی نظام‌های پرداخت، نظام جبران خدمت هستند. خدمات گروه‌های ارائه دهنده خدمت در حوزه سلامت باید به شکلی جبران شود که اولا ارائه دهندگان خدمات انگیزه ارائه خدمت با کیفیت را داشته باشند و دسترسی مردم نیز به خدمات سلامت مخدوش نشود. 

این کارشناس اقتصاد سلامت اظهار داشت: نظام‌های پرداخت مختلفی در حوزه سلامت در جهان تجربه شده که هرکدام نقاط ضعف و قدرت دارند. معمولا نظام‌های پرداخت با چند عنصر سنجیده می‌شوند. اول اینکه نظام پرداخت چقدر توانسته است کارایی داشته باشد.
به طور مثال می‌گویند نظام پرداخت فعلی یعنی سیستم فی فور سرویس (پرداخت بر اساس تعداد خدمات) باعث بالا رفتن کارایی می‌شود. زیرا پزشک به ازای تعداد خدمتی که ارائه می‌دهد، پول دریافت می‌کند و در نتیجه میزان کار بالاتر می‌رود و سعی می کند با تعداد ویزیت بیشتر یا جراحی بیشتر درآمد بیشتری کسب کند.

وی ادامه داد: دومین موضوع کیفیت است. یعنی نظام پرداخت باید بین کارایی و کیفیت، تعادل و ارتباط منطقی برقرار کند. سومین موضوع، هزینه‌های بالاسری و اجرایی است. یعنی نظام پرداخت چقدر هزینه اجرایی به نظام سلامت تحمیل می‌کند. 
صفی خانی افزود: به طور مثال در نظام پرداخت فی فور سرویس (ffs)، هزینه‌های اجرایی بالا می‌رود. زیرا باید سند تولید شده و بعد رسیدگی شود. ولی در نظام پرداخت سرانه‌ای این هزینه وجود ندارد و در این نظام پرداخت، پزشک تعداد مشخصی جمعیت را در نظر می‌گیرند و در قبال هر یک مراقبت از سلامت آنان هزینه ثابتی را دریافت می کند.
وی گفت: در این شیوه شاخص‌های سلامت تعیین شده و می‌گویند اگر این افراد چه روزی 2 بار ویزیت شوند یا اصلا ویزیت نشوند، پول مشخصی داده می‌شود. این نظام پرداخت با حقوق ثابت تفاوت‌های بسیاری دارد و برای پزشکان خانواده در کشورهای دیگر استفاده شده و اثربخش است.

پرداخت سرانه ای انگیزه پزشک را کم می کند
مدیر ملی پروژه پرونده الکترونیک سلامت در توضیح نظام پرداخت سرانه‌ای گفت: نظام پرداخت سرانه‌ای باعث می‌شود انگیزه مالی پزشک به حداقل برسد و کارایی هم بالاتر برود. البته عیب‌هایی هم دارد. زیرا نظام پرداخت برای افرادی که بیش از حد اثربخش هستند، پاسخگو نیست.
وی گفت: به طور مثال اگر در فهرست، افرادی که مبتلا به دیابت هستند یا سالمند و زن باردار حضور داشته باشد، باید با نظام پرداخت دیگری تقویت شود. در نتیجه نظام پرداخت سرانه‌ای را نظام پرداخت کاملی نمی‌دانند و گفته می‌شود باید در کنار سایر نظام‌های پرداخت از آن استفاده شود.
وی افزود: نظام پرداخت فی فور سرویس که مشکلات زیادی در نظام سلامت ایران ایجاد کرده و باعث دریافت زیرمیزی و نارضایی مردم از برخورد برخی پزشکان و زمان کم معاینه ایجاد کرده در ژاپن هم پیاده سازی شده است، اما چون ژاپن به مراتب قانون مدارتر است، رفتار این نظام پرداخت مناسب است.

نظام پرداخت DRG
صفی خانی درباره نظام پرداخت DRG نیز بیان کرد: دسته‌ای از نظام‌های پرداخت وجود دارد که به آنها پرداخت به ازای عملکرد گفته می‌شود. حتی فی فور سرویس نیز از همین دسته است، اما در فی فور سرویس، تعداد خدمات در نظر گرفته می‌شود و نه کیفیت آن. 
مدیر ملی پروژه الکترونیک سلامت گفت: در نظام پرداخت سرانه‌ای، خدمات تعریف می‌شود و دیگر تعداد سرویس مطرح نیست و شاخص‌های کیفی تعیین می‌شود. در نظام پرداخت DRG دسته بندی مشخصی انجام می‌شود و گروه‌های همگن بیماری در کنار هم قرار می‌گیرند. قیمت تمام شده آنها استخراج شده و برای آنها تعرفه مشخصی تعیین می‌شود. 
«در نتیجه وقتی بیمار مراجعه می‌کند، با سرویس مشخص در مقابل بیماری مشخص مواجه نیست، بلکه با گروه همگن بیماری مواجه است که پرداخت به ازای این گروه همگن بیماری‌ها انجام می‌شود که مبتنی بر تشخیص است».

صفی خانی ادامه داد: این گروه همگن بیماری‌ها در بستری از اطلاعات شکل می‌گیرد. یعنی پایه اصلی DRG نظام اطلاعات و ثبت اطلاعات صحیح است و در تلاشیم که این نظام پرداخت جدیدتر و کیفی تر را در ایران به جای نظام مشکل دار فی فور سرویس یا پرداخت به ازای تعداد خدمات جایگزین کنیم. 
وی گفت: چون در ایران نظام آماری دقیق وجود ندارد، نظام پرداخت بر اساس خدمت مشکلات زیادی ایجاد کرده زیرا مثلا اگر همین حالا آمار بگیرید، گفته می‌شود بالاترین علت مرگ و میر در کشور ایست قلبی و عروقی است. در حالی که ایست قلبی برای هر کسی قبل از مرگ رخ می دهد یعنی عامل بروز مرگ در افراد متفاوت است اما جایی که باید علت مرگ نوشته شود، می‌نویسند ایست قلبی و عروقی.

صفی خانی گفت: ممکن است علت مرگ، سرطان پیشرفته یا حتی تصادف باشد که به ایست قلبی منجر شده است.در سیستم DRG اطلاعات با دقت ثبت می شود و دسته بندی بیماری‌ها، استفاده از استانداردهای تبادل اسناد الکترونیک بین پرداخت کننده‌ها و ارائه کنندگان خدمات، الزاماتی است که یک نظام پرداختی موفق و کارآمد در حوزه سلامت باید داشته باشد.
وی درباره ایجاد عدالت در نظام پرداخت DRG گفت: این نظام باعث شفافیت و در نتیجه عدالت در نظام سلامت می شود و امیدواریم با جایگزین کردن این نظام در کنار ایجاد بستر الکترونیک و پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان، نظام سلامت کشور را اصلاح کنیم.