کمبود دارو برای بیماری‌های خاص همچنان ادامه دارد، از هموفیلی‌ها گرفته تا تالاسمی و... شاید همین مسئله هم باعث شد که عصر دوشنبه هفته پیش جلسه بررسی کمبودهای دارویی در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس برگزار شود. جلسه‌ای که علاوه بر اعضای کمیسیون بهداشت و درمان، معاون درمان وزارت بهداشت، رئیس سازمان غذا و دارو هم حضور داشتند و مشکلات کمبودهای دارویی را از زبان روسای انجمن هموفیلی، انجمن SMA و یک نفر از مبتلایان به بیماری تالاسمی شنیدند.

عمر تشکیلات پایش آلودگی هوای پایتخت در مدیریت شهری به ۳۰ سال رسیده است و بعد از گذشت سه دهه نواقصی در چگونگی ایفای این ماموریت وجود دارد که اگر برطرف نشود، متولی سنجش کیفیت هوای شهر تهران نخواهد توانست از اولین قدم برای نجات تهران از آلودگی، یعنی بررسی و اعلام وضعیت فعلی هوا را به درستی بپیماید. هوای تهران طی ۵ روز گذشته در وضعیت غیر قابل قبول قرار داشته است.

طرح دارویاری بعد از ۱.۵ سال هنوز با چالش‌های جدی مواجه است. کمبودهای دارویی ادامه دارد. تولیدکنندگان از قیمت گذاری‌ها گلایه دارند و برخی داروخانه‌ها، ناراضی از تاخیر در دریافت مطالباتشان از رسیدن به مرز ورشکستگی می‌گویند.

طرح "دارویار" که با هدف ساماندهی ارز دارو، جلوگیری از قاچاق و انتقال یارانه دارو به مصرف کننده اجرایی شد، اکنون به گفته داروخانه داران، سبب تشدید مطالبات آنان از سازمان‌های بیمه‌گر شده و آنان را سرگردان کرده است.

بسیاری از خطوط تولید دارو در کشور کم‌کم از رده خارج می‌شوند و نفس‌های آخر را می‌کشند. این در حالی است که تولید داخلی بیش از ۹۷ درصد داروها در کشور بی‌تردید یکی از افتخاراتی است که نمی‌توان بر آن چشم بست، اما این افتخار ملی و تولید داخلی با ارزش، در معرض خطر کهنگی و فرسودگی قرار دارد.

خطر خودکشی در پزشکان بر اساس آمار جهانی حدود ۷۳/۲ درصد گزارش شده است و از سایر مشاغل بالاتر است. میزان خودکشی در بین پزشکان حدود ۱.۵ تا ۳ برابر بیشتر از جمعیت عمومی است. افسردگی شایعترین اختلال روانپزشکی بین پزشکان است و مطالعات متعدد، شیوع اضطراب و افسردگی بین دستیاران را بیش از مردم جامعه نشان داده است.

دومین محموله داروی جدید و گران‌قیمت تزریقی بیماران SMA با برند اسپینرازا در مردادماه وارد کشور شد، اما با بیش از دو ماه تاخیر و کشمکش میان معاونت‌های تحقیقات و فناوری، درمان و سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، در نهایت طبق پروتکل پرابهام مقرر شد به بیماران بالای ۱۱ سال تعلق گیرد.

بالاخره بخشی از مطالبات داروخانه‌ها از محل یارانه دارویار بعد از ۵ ماه تسویه شد، اما آنها همچنان دو ماه از مطالبات خود را طلبکارند و گفته می‌شود با تغییر روش پرداخت یارانه دارو، از این پس به جای بیمه‌ها، سازمان هدفمندی یارانه‌ها به صورت مستقیم مطالبات داروخانه‌ها را پرداخت خواهد کرد.

هزینه‌های بیماران نادر و سخت درمان به شدت سنگین است و اگر قرار باشد دولت و بیمه‌ها از این بیماران حمایت نکنند قطع به یقین دچار مشکل خواهند شد و چه بسا قید درمان را می‌زنند، بر همین اساس مجلس شورای اسلامی با تشکیل صندوق بیماری‌های خاص و صعب العلاج موافقت کرد و برای آن بودجه جداگانه ای در نظر گرفت و این بودجه را به سازمان بیمه سلامت ایران سپرد که بودجه را صرف همین بیماران کند، حالا با گذشت دو سال از تاسیس صندوق بیماری‌های خاص و صعب العلاج بودجه‌ای که به آن اختصاص یافته است کفاف نمی‌دهد و باید برای سال آینده به فکر افزایش ردیف اعتبار مورد نیاز بود.

بیمه‌های پایه برای عبور از چالش‌های مدارک کاغذی، تلاش کردند تا مدارک بیماران الکترونیکی شود. اما بیمه های تکمیلی هنوز از مردم مدارک کاغذی طلب می کنند، این در حالی است که مدیران بیمه‌های پایه و وزارت بهداشت عنوان می‌کنند مسیر استفاده از خدمات الکترونیک پیش روی بیمه‌های تکمیلی قرار دارد و هیچ بهانه‌ای برای اینکه مدارک کاغذی از مردم بگیرند وجود ندارد.

کارهای اقتصادی در وزارت بهداشت با شائبه هایی همراه بوده است، به طوری که منتقدان بر این باورند که وظیفه این وزارتخانه، سیاستگذاری و نظارت بر حوزه سلامت است، موضوع ورود هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران و به راه اندازی شرکت‌های تجهیزات پزشکی به سال‌های خیلی دور باز می‌گردد و چالش دیروز و امروز نیست. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا هیات امنا در فعالیت‌هایی ورود کرده که بخش خصوصی به خوبی از عهده آن بر آمده است.

با گذشت ۲ سال از الزام به اجرای طرح نسخه الکترونیک، هنوز بیماران بعلت فرایند کاغذی بیمه‌های تکمیلی سرگردان هستند.

تامین داروی بیماران خاص از برخی شرکت‌های دارویی به چالش عجیبی خورده و کمبودها را در این حوزه تشدید کرده است، چالشی تحت عنوان ارز خاص که مورد تقاضای این شرکت‌هاست و تبدیل ارزهای عربی به ارزهای اروپایی که واردات را برای شرکت‌ها هزینه‌بر کرده است.

پزشکان و قانون: «نسخه نویسی پرستاران» اگرچه در کشور ما یک مقوله جدید به نظر می‌رسد، اما در دو دهه اخیر تعداد کشورهایی که در آنها پرستاران از نظر قانونی مجاز به نوشتن نسخه هستند، رشد قابل توجهی داشته است، با این وجود نسخه‌نویسی پرستاری هنوز در خیلی از کشورها واژه‌ای نو و ناآشنا است. عوامل متعددی در کشورهای مختلف منجربه ارائه و گسترش این پدیده شده است. مزایا و چالشهای زیادی برای نسخه نویسی پرستاری وجود دارد که شناخت آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به گفته موافقان، تعــداد کشــورهایی کــه در آن‌ها، پرســتاران از نظــر قانونــی مجــاز بــه تجویــز دارو هســتند، بــه دلیــل انــواع عوامــل درون ســازمانی مثل ارائــه خدمـات بـا هزینـه کمتـر و همچنین عوامل بـرون سـازمانی نظیر دریافـت خدمـات ارزان، باکیفیت و در دسـترس، بــه ســرعت در حــال افزایــش اســت. از نظر آنان مطالعــات علمــی نشــان می‌دهند کــه تجویــز دارو توســط پرســتار می‌تواند بـرای بیمـاران، پرسـتاران و بـه طـور کلـی سیسـتم ارائـه خدمـات بهداشـتی و درمانـی مفیـد باشـد: «از جملـه مزایـای عمـده این خدمت بـرای بیمـار، کاهـش هزینـه درمـان، امـکان پیگیـری مداوم بیمـار، ارائـه آموزش‌های بیشـتر و موثرتـر، ارتبـاط تنگاتنـگ بیمـاران بــا درمانگــر و افزایــش رضایتمنــدی آنان اشــاره کــرد.» حرف منتقدان اما این است که در شرایط فعلی که سطح کیفی آموزش رشته‌های پزشکی به دلیل افزایش بی حساب و کتاب ظرفیت‌ها به‌شدت افت کرده، ارایه چنین راهکاری فقط یک قوز بالا قوز است. قطعا قدم گذاشتن به یک مرحله جدید در تجویز دارو بصورت تعجیلی و نسنجیده و بدون برنامه‌ریزی صحیح، فاجعه‌بار خواهد بود.

برخلاف توصیه‌ها به اشتغال و تولید، همچنان تولیدکنندگان اداره تجهیزات پزشکی با مشکلات فراوان مواجه هستند و این موضوع به دلیل سیاست‌های غلطی است که رئیس اداره تجهیزات تا امروز نتوانسته نیاز تولیدکننده و واردکننده را برطرف کند.