اقدامات معاونت آموزشی در جهت رفع مشکلات و دغدغه‌ های دستیاران تخصصی
به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، علی اکبر حق دوست درخصوص اقدامات معاونت آموزشی در جهت رفع مشکلات و دغدغه‌های دستیاران تخصصی گفت: اتفاقات تلخی که متاسفانه طی هفته‌ های گذشته منجر به فوت چند نفر از دستیاران عزیز شد، بسیار اندوه بار و تاثرانگیز بود و شوک بزرگی به جامعه پزشکی، دانشگاه‌ ها و  مجموعه آموزش پزشکی کشور وارد کرد.
 
وی افزود: بررسی علل و عواملی که زمینه ‌ساز چنین حوادث تلخی هستند، امری حیاتی است تا با رویکردی تحلیلی و سیستماتیک، نسبت به ریشه ‌یابی و رفع عوامل موثر در این زمینه اقدام شده، و بدین ترتیب جلوی تکرار اتفاقات مشابه گرفته‌ شود، دستیاران تخصصی و فوق تخصصی بالینی، گروه بسیار مهم و  تاثیرگذار در دانشگاه‌ های علوم پزشکی هستند که ستون اصلی چرخه آموزش و درمان را تشکیل داده و بدون حضور دستیاران، اغلب مراکز آموزشی-درمانی که به بیشترین و پیچیده ترین بیماران کشور ارائه خدمت می‌ دهند، دچار اختلال شدید می‌ شوند. بنابراین، دستیاران بالینی از جایگاهی بسیار ویژه و حیاتی در نظام سلامت برخوردارند.
 
معاون آموزشی وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مشکلاتی که دستیاران بالینی با آنها مواجه هستند، ماهیتی چند بعدی، مزمن و نهادینه شده دارد، بنابراین، برای حل آن باید اقدامات اساسی به صورت جمعی و هماهنگ از سوی واحدهای ذی ربط از جمله معاونت‌ های درمان، فرهنگی و دانشجویی و توسعه وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی کشور و به ویژه مسئولین بیمارستان‌ های آموزشی صورت گیرد، به نظر می ‌رسد مشکلات دستیاران را بتوان در سه دسته اصلی احترام و حفظ جایگاه، فشار سنگین کاری و مشکلات معیشتی و دورنمای آینده شغلی خلاصه کرد.
 
حق دوست گفت: دستیاران تخصصی پزشکی مسیر سخت و طولانی تحصیل در دانشکده ‌های پزشکی را طی کرده و بعد از گذراندن دوره طرح نیروی انسانی، وارد دوره سخت‌ تر دستیاری تخصصی می ‌شوند و طولانی بودن این مسیر فشارهای زیادی را به لحاظ کاری و اقتصادی به آنها وارد می ‌کند و بسیاری از آنها حتی فرصت تشکیل خانواده را نیز پیدا نمی ‌کنند. بنابراین، با درک شرایط سخت دوره دستیاری و مشکلات متعددی که دستیاران عزیز با آن مواجه می‌ شوند، باید تلاش کرد تا مشکلات و دغدغه‌ های آنها را در حد امکان برطرف کرد.
 
وی به برخی تمهیدات اتخاذ شده برای حل مشکلات دستیاران تخصصی بالینی اشاره کرده و افزود: از جمله ترویج تمهیدات اتخاذ شده برای حل مشکلات دستیاران تخصصی بالینی می توان به گفتمان ضرورت توجه به احیای احترام و مسئله فرسودگی و بهزیستی دستیاران اشاره کرد، اهمیت اساسی و حیاتی این مسئله در جلسات متعدد با مسئولین آموزشی دانشگاه‌ ها، مدیران گروه های آموزشی، دبیران بوردهای تخصصی و فوق تخصصی و شوراها و کمیسیون ‌های مرتبط در حوزه آموزش و همچنین جلسات مشترک با حوزه درمان و حوزه دانشجویی مطرح شده است، تا توجه همه افراد ذی ربط در سطح دانشگاه و وزارت بهداشت به اهمیت حیاتی این مساله جلب شده و توافق همگانی برای حرکت جدی در این زمینه فراهم شود.
 
معاون آموزشی وزارت بهداشت نصریح کرد: مورد دیگر بازتعریف استانداردها و بهبود فضای آموزش بالینی و تعدیل حجم کار درمانی است که با همکاری معاونت درمان وزارت بهداشت، استانداردهای لازم برای حجم کار و تعداد کشیک‌ های موظفی دستیاران که مرتبط و ضروری برای تحقق فرایندهای آموزشی است، تدوین می‌ شود. خوشبختانه، سقف کشیک‌ های موظفی و حجم کاری یک دستیار در بسیاری از بخش ‌ها و بیماستان‌ ها رعایت می‌ شود، اما متأسفانه در دانشگاه‌ هایی که بیمارستان‌ های اصلی آنها آموزشی است، مشاهده می ‌شود که بیش از حد لازم به دستیاران فشار وارد می ‌شود که باید بازنگری و تعدیل شود.
 
حق دوست ادامه داد: معاونت درمان و روسای دانشگاه‌ ها باید اقدام به تقویت بیمارستان‌ های تخصصی غیر آموزشی کنند تا بخشی از بار درمان منطقه را عهده‌ دار شوند، تا فشار بار درمانی بیمارستان‌ های آموزشی کاهش یابد. مصوبات ابلاغ شده در این خصوص در دانشگاه‌ ها، بیمارستان‌ ها و گروه‌ های آموزشی لازم‌الاجرا هست و نظارت جدی بر اجرای این دستورالعمل‌ ها از طرف ستاد باید انجام شود.
 
وی خاطرنشان کرد: برای شفاف سازی و نظارت، داشبوردهایی طراحی شده و نام کاربری و رمز عبور در اختیار گروه‌ ها و دانشگاه‌ ها قرار داده شده‌ است تا وضعیت و حجم کاری دستیاران در دانشگاه های مختلف توسط دستیاران در حال تحصیل به صورت شفاف بارگزاری شود. این امر کمک می ‌کند تا ضمن نظارت دقیق، امکان اطلاع از وضعیت موجود در بخش ‌ها و دانشگاه‌ های مختلف قبل از انتخاب رشته و دانشگاه توسط داوطلبان دستیاری فراهم شود و آنها بتوانند وضعیت کاری بخش‌ های آموزشی در سطح کشور را رصد کنند و با آگاهی از وضعیت کاری دانشگاه مورد نظر خود را انتخاب کنند. بدین ترتیب مشخص می ‌شود فشار کاری و نارضایتی در کدام منطقه زیادتر است و بازخورد دستیاران شاغل به تحصیل در انتخاب نهایی داوطلبان دستیاری موثر است. ضمن اینکه نشان دادن این نقص‌ ها و شفاف ‌سازی در این زمینه اقدام بسیار سنجیده ای است که کمک زیادی به رفع نقاط ضعف موجود و ارتقا کیفیت آموزش بالینی خواهد کرد.
 
معاون آموزشی وزارت بهداشت در ادامه درخصوص سامانه آموزش دستیاران بالینی تصریح کرد: همچنین در سامانه آموزش دستیاران بالینی به عنوان سامانه اصلی دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی، یک مسیر مستقیم و مستمر به صورت یک خط ارتباطی ویژه برای کلیه ذی نفعان ایجاد شده است تا نظرات خود را در مورد همه ابعاد و جنبه‌ های آموزش دستیاران در این سامانه وارد کنند تا افراد مسئول در حوزه آموزشی، دانشجویی، درمان و سایر حوزه های ذی ربط از آن آگاه شده و پیگیری کنند.
 
حق دوست تدوین مجموعه ساعات موظف "duty hours" برای دستیاران را اقدام دیگری در راستای حل مشکلات دستیاران تخصصی بالینی عنوان کرد و ادامه داد: با توجه به فقدان یک بسته مشخص در زمینه ساعات موظف ارائه خدمت توسط دستیاران و عملکرد غیر مطلوب برخی مراکز، دبیرخانه شورای تخصصی بسته ساعات موظف دستیاران را تدوین کرده‌ است تا پس از تصویب در شورای آموزش پزشکی و تخصصی لازم الاجرا شده و منجر به اقدامات عملیاتی در این زمینه شود.
 
وی لحاظ کردن وضعیت بهزیستی، احترام و فرسودگی دستیاران در ارزشیابی و اعتباربخشی رشته‌ ها را راهکار دیگری برای حل مشکلات دستیاران تخصصی بالینی برشمرد و افزود: برای آنکه اهمیت بسیار زیاد این مسئله برای دانشگاه‌ ها تبیین شده و اقدامات عملیاتی در دانشگاه‌ ها در این زمینه شکل گیرد، مقرر شد، شدت مساله و اقدامات انجام شده توسط هر دانشگاه بر اساس ملاک‌ های مشخص در هر رشته در دانشگاه‌ ها تعیین شده و به عنوان یک ملاک مهم  در تصمیم گیری در مورد تایید، مشروط شدن یا عدم تایید رشته تخصصی یا فوق تخصصی در دانشگاه مربوطه لحاظ شود.
 
معاون آموزشی وزارت بهداشت درخصوص نظارت بر کیفیت ارائه آموزش بالینی و اصلاح رفتارهای تنش‌ زا گفت: اقدام دیگری که باید انجام شود، اعمال نظارت دقیق بر کیفیت آموزش بالینی و عملکرد گروه‌ ها در بیمارستان های آموزشی است که می ‌تواند بخش زیادی از مشکلات را حل کند. لازم است با برنامه‌ ریزی دقیق و فرهنگ ‌سازی مناسب، نسبت به اصلاح برخی از رفتارهای آموزشی غیر استاندارد  و تنش‌ زا که در مواردی منجر به برخوردهای غیرمحترمانه و توهین ‌آمیز با دستیاران می‌ شود، اقدام کرد و با نظارت دقیق و رسیدگی به تخلفات صورت گرفته در محیط‌ های آموزشی، فضای بخش‌ ها را برای دستیاران بالینی مطلوب ‌تر کرد. در این زمینه لازم است دانشگاه‌ ها، بیمارستان‌ ها و گروه‌ های آموزشی حساسیت لازم را داشته باشند تا استانداردهای آموزش بالینی در هر بخش به صورت دقیق رعایت شود.
 
حق دوست تعیین مصادیق و کدهای اخلاقی و رفتاری در بخش‌ های بالینی را اقدام دیگری در جهت حل مشکلات دستیاران بیان کرده و گفت: مسئولیت وزارت بهداشت در این زمینه تعیین مصادیق و کدهای اخلاقی و رفتاری در بخش‌ هاست که کار بر روی آنها از مدت‌ ها قبل شروع شده‌ است. ابلاغ این استانداردها به دانشگاه‌ ها و  نظارت دقیق بر اجرای آنها نقش بسیار مهمی در ارتقای کیفیت آموزش بالینی و افزایش میزان رضایتمندی دستیاران خواهد داشت. اعمال نظارت مستمر و ارائه بازخوردهای لازم به منظور اصلاح نقاط ضعف موجود و شفاف ‌سازی در این زمینه، باعث رفع ایرادات خواهد شد.
 
وی در خصوص رفع مشکلات معیشتی و رفاهی اظهار کرد: در خصوص مسائل معیشتی، با توجه به پایین بودن پایه دریافتی دستیاران، علیرغم تمهیداتی که در این زمینه انجام شده و میزان دریافتی آنها تقریبا دو برابر شده است، اما مشکلات معیشتی همچنان یکی از مسائل مهم و دغدغه ‌های جدی این قشر زحمتکش است. برای حل این مشکل، هماهنگی‌ های لازم با صندوق رفاه به عمل آمده تا سقف وام‌ های اعطایی به دستیاران افزایش پیدا کند. وام دستیاری به شکل یک ردیف در صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت ایجاد شده ‌است و تلاش شده در سال جاری برای حداقل۲۰ هزار دستیار وام ۱۵ میلیون تومانی اعطا شود.

معاون آموزشی وزارت بهداشت اضافه کرد: در کنار این، توسعه خوابگاه‌ ها و  بهبود وضعیت آنها برای استفاده دستیاران باید توسط دانشگاه‌ های علوم پزشکی در اولویت قرار گیرد و نهضت ساخت و استانداردسازی پاویون ‌های داخل بیمارستانی جهت استقرار رزیدنت‌ ها باید به طور جدی مد نظر دانشگاه‌ های علوم پزشکی باشد. تامین مسکن و در اولویت قرار دادن دستیاران و دانشجویان PhD، به ویژه متاهلین در استفاده از خانه‌ های سازمانی دانشگاه و یا مجتمع‌ های استیجاری توسط دانشگاه از اقداماتی است که با همراهی دانشگاه¬ ها میسر می شود. راه‌ حل اساسی و پایدار، تامین تسهیلات و منابع مالی از بانک‌ ها و صندوق‌ های مالی کشور است. در این زمینه پیشنهاداتی با حوزه توسعه و معاونت درمان  تنظیم شده که انشاءلله بعد از تایید مقام عالی وزارت عملیاتی خواهد شد.
 
حق دوست درخصوص توسعه پوشش بیمه ‌ای دستیاران گفت: یکی دیگر از اقدامات مهم به منظور حفظ و ارتقای آرامش روحی و سلامت جسمی دستیاران محترم، پوشش بیمه ‌ای این قشر زحمتکش و نخبه است که خوشبختانه زمینه پوشش بیمه‌ ای تامین اجتماعی برای آنها فراهم شده ‌است. همچنین مدلی برای بیمه مسئولیت مدنی دستیاران در بعضی از دانشگاه ها فراهم شده که اقدام موثری در جهت کاستن دغدغه‌ ها و مشکلات آنها است و باید در همه دانشگاه‌ ها توسعه پیدا کند.
 
وی ضمن تاکید بر بهبود جایگاه و آینده شغلی افزود: در مورد آینده شغلی دستیاران بحث کمی پیچیده ‌تر است و اقدامات دراز مدت تری توسط بخش ‌های مختلف لازم است انجام شود تا نگرانی و دغدغه دستیاران محترم در زمینه آینده شغلی‌ شان رفع شود و نشاط و امیدشان برای کار افزایش یابد، تدابیر ویژه‌ ای جهت افزایش دریافتی دستیاران در مراحل مختلف آموزشی و در طول انجام طرح نیروی انسانی باید در نظر گرفته شود، تا دغدغه تامین نیازهای اولیه و ضروری زندگی برای دستیاران عزیز رفع شود. در زمینه شیوه انجام طرح نیروی انسانی هم با توجه به اهمیت رفع نیاز مناطق محروم به نیروهای متخصص از یک طرف و ضرورت توجه به مطالبات و خواسته‌های منطقی و نیازهای نیروهای طرحی از طرف دیگر، لازم است بازنگری لازم صورت گیرد تا ضمن رفع نیاز آن مناطق به نیروی متخصص، با رفع دغدغه‌ها و مشکلات موجود، رضایتمندی نیروهای طرحی افزایش یابد.
 
به گزارش وبدا معاون آموزشی وزارت بهداشت در پایان با تاکید بر طراحی و اجرای طرح ملی بررسی میزان فرسودگی، تاب آوری، بهزیستی و شادکامی دستیاران بالینی طی بیست سال گفت: این مطالعه به عنوان شروع یک رویکرد سیستماتیک و ملی در همکاری مشترک با حوزه دانشجویی، طراحی و مراحل اجرایی آن آغاز شده است. انتظار می ‌رود این مطالعه یک تصویر جامع و عمیق از وسعت و ریشه‌ های این مشکل در اختیار متولیان امر بگذارد تا زمینه ‌ساز برنامه ‌ریزی ملی و حرکت فراگیر و جدی در این زمینه شود، امیدواریم با برنامه‌ ریزی مناسب و انجام اقدامات لازم توسط کلیه نهادهای ذی ربط، بخش مهمی از مشکلات، دغدغه‌ ها و مسائل دستیاران که نقش بی‌ بدیلی در نظام سلامت و بهداشت و درمان کشور دارند، مرتفع شود. 

پایان پیام/

نظر خود را بنویسید

  • نظرات ارسال شده پس از تایید در وب سایت منتشر خواهند شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشند تایید نمی شوند.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی باشند منتشر نخواهند شد.