پزشکان و قانون: دو گردشگر چینی و آلمانی در تاریخ ۴ تا ۶ بهمن که طبق نظر وزارت بهداشت هنوز کرونا وارد ایران نشده بود، در یزد مشکوک به بیماری و بررسی شدند. البته بعدا که اعلام شد کرونا وارد ایران شده است، رئیس دانشگاه علوم پزشکی یزد گفت که این ۲ نفر کرونا نداشته‌اند. سوال این است که این ۲ نفر با چه تستی بررسی شده‌اند و آیا قبل از این تاریخ نیز کسی تست شده است یا خیر؟ و اگر بوده تست آنها از کدام نوع و ساخت چه کشوری بوده است؟ آیا نمونه‌های این ۲ نفر دبل چک شده یا خیر و اگر شده کجا؟

اینکه قبل از تاریخ ورود کرونا گردشگرانی وارد کشور شدند، به هر حال قطعا گردشگران زیادی وارد کشور شدند. این تاریخی که شما می‌گویید در بهمن ماه، بله ۲ گردشگر وارد شدند، اما تاریخ آن را درست به یاد ندارم که چهارم و ششم است یا نه، اما می‌دانم که تکلیف اینها چه شد. تاریخ آن را باید دوباره چک کنم. در ارتباط با تست کرونا، این را بگویم که چون این مساله خیلی مطرح می‌شود و بحث روی آن زیاد است که چه زمانی وارد کشور شده است، من شما را ارجاع می‌دهم به کل دنیا که چه اتفاقی در دنیا افتاد. کرونا در جایی مثل اروپا و به طور کلی ایتالیا، آلمان و فرانسه، خیلی بعد از ایران ورود کرد اما نوع شروع آن در ایتالیا و اسپانیا به صورت انفجاری بود. آنها خیلی بیشتر از ما فرصت داشتند و اتفاقا زمانی هم بود که تست در دنیا در دسترس بود. زمانی که بیماری بعد از چین در ایران شروع شد، واقعیت این است که ما خیلی از کیت‌ها را به صورت دستی آوردیم. یعنی اصلا کیتی در این زمینه در اختیار ما نبود. همان اواخر بهمن تعدادی کیت از سازمان جهانی بهداشت به دست ما رسید. در مورد این بیماران این مساله مطرح بود که به کرونا مبتلا هستند یا نه؟

به محض اینکه در ووهان چین بحث کرونا مطرح شد، انستیتو پاستور و آزمایشگاه ملی سلامت در ایران شروع به انجام کارهای تحقیقاتی خود برای ساخت پلت‌فرم کیت‌های تشخیصی کردند. ما از قبل در کشور، نه برای بحث کووید ۱۹، بلکه به دنبال این بودیم که بتوانیم پان کرونا را تشخیص دهیم. 

زیرا یک بحث این است که در تشخیص آزمایشگاهی، بتوانید یک آزمایش بگذارید که مشخص کنید آیا این ویروس از این خانواده هست یا نه؟ بحث کووید ۱۹ را نمی‌گویم. ما یک خانواده ویروس به اسم کروناویروس، یک خانواده به اسم راینوویروس‌ها و یک خانواده به اسم آنفلوانزا داریم. به طور کلی همه خانواده آنفلوانزا که بیماری کشنده و مشکل‌دار نیستند. یک نوع از آنفولانزا تیپ A، آن هم از نوع H1N1 هست که مرگ و میر زیادی ایجاد می‌کند. من مثال ساده می‌زنم که این گره باز شود. ما یک خانواده ویروس داریم. مثلا خانواده راینویروس‌ها، کرونا ویروس‌ها و آنفلوانزاها. شما یک کیت تشخیصی دارید که می‌تواند خانواده آنها را تشخیص دهد و نه افراد و کد خاص را. شما یک آزمایش می‌گذارید و می‌گویید این جزء خانواده راینو ویروس نیست و راینوویروس کنار برود. یا یک آزمایش می‌گذارید و می‌گویید این جزء خانواده آنفلوانزاها نیست و کنار می‌رود. اما اگر یک تستی گذاشتید و گفتید جزء‌خانواده آنفلوانزاها هست، آنگاه به سراغ آن می‌روید که تیپ آن چیست؟ به همین دلیل کاری که انستیتو پاستور و دوستان ما در آزمایشگاه ملی انجام دادند این بود که بروند تشخیص دهند که آیا جزء‌ خانواده کرونا ویروس هست یا نه؟ منظور من کووید ۱۹نیست. کمااینکه ما الان ۷ کرونا ویروس می‌شناسیم. ۴ کروناویروس قبلی که باعث سرما خوردگی عادی می‌شوند، یک سارس، یک مرس و یک کووید ۱۹می‌شناسیم. بنابراین اگر تستی قبل از آن انجام می‌شده، ما تشخیص می‌دادیم که آیا اصلا جزء ‌خانواده کرونا ویروس هست یا نه؟ نکته دیگر تشخیصی این بیماری، سی‌تی اسکن است و ربطی به تست آزمایشگاهی و مولکولی ندارد که با توجه به تجربیاتی که در ووهان چین تعیین شد، دیدند که تست‌های سیتی‌اسکن با دقت بالای ۹۷ درصد، می‌تواند بگوید که این احتمالا کرونا ویروس است. چون الگوی درگیری ریه طوری است که می‌توانیم تشخیص دهیم که این هست. 

لذا آن ۲ نفر را با این تمهیدات گفتند که درگیر کرونا ویروس نیستند و درست هم بود. کمااینکه بعد از اینکه کیت آمد، نمونه‌ها دوباره آزمایش شدند، و کرونا نبودند. ما تعدادی از افرادی را که حتی به عنوان آنفلوانزا چک شده بودند، تست کردیم و تست کرونا ویروس روی آنها گذاشتیم. زمانی که در پیک آنفلوانزا تشخیص دادیم که آنفلوانزا نیستند، علائم آنها را چک کردیم که آیا کرونا ویروس هستند یا نه نه که دیدیم واقعا نیستند. 

هر صنفی که در سامانه وزارت بهداشت ثبت نام کند، وزارت بهداشت دستورالعمل بهداشتی را برای آن صنف ارسال می‌کند. خود شما هم اگر در این سامانه ثبت نام کنید و آدرس و مشخصات را پر کنید، دستورالعمل برای شما فرستاده می‌شود. در این نامه گفته شده که صنوف پزشکی و دامپزشکی و به طور کلی بیمارستان‌ها، معادن و ... این دستورالعمل را اجرا کنند. مثلا من امروز چک ‌کردم و دیدم که ۱۶۰۰ سینما و سالن تئاتر هم در این سامانه ثبت نام کرده بودند که برای آنها دستورالعمل ارسال شده است. 

 

کارشناسان بهداشت محیط وزارت بهداشت جنبه‌های بهداشتی اصناف را بازدید می‌کنند. بحث دفع زباله‌ها، محیط کار، فاصله‌گذاری‌ها در تجمعات و ... کارشناسان ما مدنظر قرار می‌دهند که کار آنها مربوط به الان نیست و همیشه بوده است. درواقع کار جدیدی نیست. همیشه کارشناسان بهداشت محیط ما بازدید از تمام صنوف از جمله مطب‌ها و مراکز درمانی و .... را داشتند و همه را بازدید می‌کنند. در نامه‌ای هم که ارسال کردیم، خواستیم که همکاران در سایت ثبت نام کنند تا برای آنها پروتکل ارسال کنیم.

اگر در سایت ثبت نام نکنند، برای آنها پروتکلی ارسال نمی‌شود. نکته دیگر این است که اگر این افراد یک کد بهداشتی داشته باشند، مردم اطمینان حاصل می‌کنند که این اصناف پروتکل را اجرا کردند و با خیال راحت‌تر مراجعه می‌کنند. این برای خود اصناف هم خوب است چون در آینده آنهایی که بالاخره این کد بهداشتی را نزنند، شاید مردم کمتر به آنها اعتماد و اطمینان کنند و به آنجا وارد شوند. درست مثل اینکه وقتی یک نفر پروانه کسب دارد و شما می‌خواهید خدماتی را از او خریداری کنید، نگاه می‌کنید که آیا سیب سلامت، علامت استاندارد یا تاریخ انقضا دارد یا خیر. لذا در این مقطع خاص به خاطر آرامش مردم و اینکه خیال مردم راحت باشد که اصناف پروتکل ویژه بیماری کرونا را هم رعایت می‌کنند این نامه را زدیم تا یک اطمینان نسبی برای مردم ایجاد شود.

 

خیر. برای همه صنوفی که فعالیت می‌کنند، داوطلبانه است. به طور کلی ما قرار نیست صنفی را به دلیل عدم ثبت نام در سامانه تعطیل کنیم. ثبت نام در سامانه صرفا به خاطر این است که اگر این پروتکل‌های بهداشتی رعایت نشود، ممکن است در آینده اعلام کنیم که مردم به اصنافی مثل قصابی، لبنیاتی، رستوران یا ... که فاقد کد بهداشتی هستند، مراجعه نکنند و از آنجا خدمات نگیرند. این به‌عنوان توصیه ما به مردم است. بالاخره یک اطمینان باید حاصل شود که همه پروتکل‌ها رعایت می شود. خود شما مثلا اگر بخواهید به نانوایی بروید و بگویند اداره بهداشت از این واحد بازرسی کرده و نمره قابل قبولی به آن داده، با خیال راحت‌تر خرید می‌کنید تا جایی که برعکس اعلام کنند که این صنف هیچ گونه پروتکلی نه دریافت کرده و نه رعایت می‌کند.

ما که دیگر نباید به پزشکان درس و آموزش دهیم. ما صرفا به آنها یک توصیه می‌کنیم. ما که نمی‌توانیم بیمارستان خودمان را  تعطیل کنیم. از طرف معاونت درمان هم به تمام مطب‌های خصوصی و بیماستان‌های خصوصی نامه زده شده که سریع‌تر مطب‌ها را بازگشایی کنند تا بتوانند حجم زیادی از بیماران را پذیرش کنند. اما بیمارستان‌ها مطب‌ها جاهایی هستند که بیشترین ریسک را برای بیماری و از جمله برای کادر پزشکی دارند. به همین دلیل توصیه برای این عزیزان این است که دستورالعمل‌های ما را دریافت کنند. اگر خودشان می‌دانند و نیاز ندارند دریافت نکنند اما این دستورالعمل‌ها به صورت یکپارچه برای کل کشور ارسال می‌شود ازجمله برای صنوف پزشکی.