به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، سرطان یکی از مهم‌ترین چالش‌های بهداشتی جهان است که به علت افزایش سن جمعیت، تغییرات سبک زندگی، قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی و ژنتیکی با روندی روبه رشد مواجه است.

در ایران بر اساس آخرین پیمایش ها میزان بروز سرطان از 141 نفر در 100 هزار نفر به 172 نفر در 100 هزار نفر افزایش یافته است و پیش بینی می شود این آمار در 25سال آینده 77 درصد رشد داشته باشد به طوری که میزان ابتلا به سرطان درکشور دو بر ابر می شود، سازمان جهانی بهداشت برای سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ پویش جدیدی تحت عنوان "متحد در یگانگی " در سطح جهانی معرفی نموده که بر اهمیت رویکرد فرد محور در مواجهه با این بیماری تاکید کرده که بر اهمیت نگاه انسان‌محور به بیماران سرطانی تأکید دارد.

این شعار نشان‌دهنده توجه به تجارب منحصربه‌فرد هر فرد در مواجهه با سرطان است و بر لزوم ارائه مراقبت‌های شخصی‌سازی‌شده و حمایت‌های روحی، اجتماعی و اقتصادی برای بیماران تکیه دارد، در حالی با افزایش بیماران سرطانی روبرو هستیم که داروی این بیماران نایاب و بسیار گران شده است به طوری که هزینه درمان شیمی درمانی در یکماه سر به 200 تا 300 میلیون تومان می زند.

خانواده های این بیماران برای نجات جان عزیزانشان با هر فلاکتی دارو هایشان را از بازار قاچاق دارو تهیه می کنند و روز بروز فقیر تر و مافیا ی دارو هم روز بروز فربه تر می شود و متاسفانه فریاد رسی هم نیست.

علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت چندی قبل در مصاحبه با رسانه های گروهی در خصوص بیماری سرطان در کشور گفت: بار بیماری سرطان در کشور ما بالا است، به عنوان مثال این بیماری 2320 سال دالی «میزان بار بیماری بر اساس تعداد سالهایی که افراد به دلیل بیماری یا ناتوانی از دست می دهد را اندازه گیری می کن» را به خود اختصاص داده است. 

وی افزود: اگر میزان روز سرطان در دنیا حدود 77 درصد افزایش پیدا کند در کشور ما صد در صد افزایش پیدا خواهد کرد، علت این رشد سریع در کشور ما به عوامل مختلفی بر می گرددد، با افزایش جمعیت سالمندان بروز سرطان نیز بیشتر می شود، مورد دیگری تاثیر محیط زندگی است، آلودگی هوا  وجود مواد سرطان زا و افزایش مصرف دخانیات از جمله مواری هستند که شیوع سرطان را در کشور افزایش داده اند. علاوه بر این بسیاری ازعوامل مانند مصرف فست فود ها، رژیم غذایی نا متعادل،  کم تحرکی و عوامل ژنتیکی هم در بروز این بیماری دخیل هستند 

علی یعقوبی جویباری متخصص رادیوتراپی انکولوژی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص سرطانهای شایع در کشور گفت: بررسی های انجام شده نشان می دهد که  از شایع ترین سرطان در خانمها می توان به  سرطان سینه و در آقایان هم به سرطان پرو ستات اشاره کرد و از شایعترین سرطان هایی که هر در زنان و مردان دیده می شود می توان به سرطانهای دستگاه گوارش، کولون و ریه اشاره کرد که متاسفانه به نظر می رسد که آمار ابتلا به سرطان ریه هم جدیدا زیاد شده است.

وی تصریح کرد: سرطان چند عاملی است و تک عاملی نیست و مولتی فاکتوریال است، نمی توانیم یک عامل را باعث ایجاد سرطان بدانیم، شرایط تغذیه ایی نامناسب، وضعیت آب هوا و  استرسهایی که در سطح جامعه وجود دارند ممکن است از عوامل باعث ایجاد سرطان باشند، ولی نکته مهم این است که ما باید یاد بگیریم که خیلی از سرطانها قابل پیشگیری هستند، از اینرو فاکتور هایی که در اختیار خودمان است را باید کنترل کنیم.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص درمان سرطان گفت: در حال حاضر اتفاقات خوبی در حوزه درمان بیماران مبتلا به سرطان افتاده که باعث امیدواری شده است. معمولا ما در درمان سرطان از جراحی، رادیو تراپی و درمانهای دارویی استفاده می کنیم، اخیرا در کنگره رادیو انکولوژی اروپا مطرح شد که تکنولوژی های مهندسی پزشکی هم وارد حوزه درمان شده است این در حالی است که در گذشته روی مقدار دوز مناسب دستمان باز نبود ولی امروزه با وجود تکنیک های دقیق رادیو لوژی و رادیو تراپی های که هدفمند هستند با دوز بالا می توانیم خود بافت سرطانی را از بین ببریم بدون اینکه بافتهای نرمال بدن خیلی آسیب ببینند، در حال حاضر بیمار هر جلسه قبل از رادیو تراپی سی تی می شود تا شرایط بیماری و تغییرات سایز تومور مشخص شود و این اتفاق بسیار خوبی در حوزه رادیو تراپی است.

یعقوبی گفت: نرم افزارهای جدید دوز رادیو تراپی را مشخص می کنند و درمانها را می توانیم با دوز بالا انجام دهیم. در گذشته برای دادن دوز زیاد محدودیت داشتیم ولی الان می توانیم کنار نخاع با فاصله میلی متری با دوز بالا اشعه بدهیم بدون اینکه اتفاقی برای خود نخاع بیفتد و می توانیم براحتی بافت سرطانی را حذف کنیم.

وی افزود: از نظر دارو هم خیلی پیشرفت کرده ایم امروزه ما می دانیم سرطان از کدام مسیر رشد می کند از این رو خیلی از دارو های جدید دیگر مانند شیمی درمانی های قدیم براساس مکانیزم عمل نمی کنند که علاوه بر از بین بردن بافت سرطانی بافت سالم مانند پوست، مو و ناخن را هم از بین می برد و قلب و ریه را هم تحت تاثیر قرار می داد. درمانهای جدید درمانهای هدفمند است یعنی خود سرطان و مکانیسم رشد آن را می شناسد از اینرو مسیر رشد سرطان را متوقف می کند و جلوی رشد سلول سرطانی را می گیرد.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: بدون اینکه به بافت سالم بدن صدمه بزند و نتیجه درمان عالی می شود، این درمانها در سرطان ریه، ملانوم «نوعی سرطان پوست» عملکرد بهتری دارد، ژن مربوطه دستکاری می شود و بدون اینکه بیمار شیمی درمانی شود بهبود پیدا می کند که این روش درمان را ایمنوتراپی می گویند که نه تنها جلوی پیشرفت سرطان را می گیرد بلکه باعث درمان بهتر هم می شود، در مورد جراحی هم که سومین راه درمان سرطان است، جراحی های رباتیک و پیشرفته ای است که خیلی بافت را باز و دستکاری نمی کند.

یعقوبی اضافه کرد: چون جراحی های رادیکال باعث می شد که بیمار دچار عارضه های زیادی شود، به عنوان مثال سرطان سینه جراحی می شد و بیمار دستش ورم می کرد به طوری که دستی که عمل کرده دو بر ابر دستی می شد که عمل نکرده بود چون خیلی دستکاری می شد الان اینگونه نیست ما یکی دو تا غده لنفاوی را ردیابی کنیم و بعد بر اساس آن جراحی های پیشرفته ای را انجام می دهیم که خیلی رادیکال و تهاجمی نباشند و نتایج الان خیلی بهتر ازگذشته است و عوارض درمان آن هم کمتر  است.

وی افزود: درمانهای جدید چه در حوزه رادیو تراپی چه در حوزه دارو همه وارداتی هستند، بیماران در حوزه رادیوتراپی مجبور می شوند چند صد میلیون تومان پرداخت کند این در حالی است که تمام این هزینه ها بر اساس مصوبات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است، به خاطر اینکه خرید یک دستگاه رادیوتراپی بالای 200 تا 300 میلیارد تومان هزینه دارد و قیمت تمام شده آن هم بالا می رود و اگر قطعاتش هم خراب شود باید هزینه چند میلیاردی صرف تعمیر دستگاه شود.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: به همین خاطر هزینه تمام شده تکنیک های جدید واقعا با این شرایط خیلی بالا است در مورد دارو ها هم شرکتهای تولید کننده دارو چون هزینه تحقیق و توسعه دارو بالا در می آید در نتیجه قیمت تمام شده آن خیلی بالا است و خیلی از مواقع دارو هایی بسیار گرانی هستند که پوشش بیمه ای مناسب هم ندارند و بیمار باید هزینه ها رااز جیب پرداخت کند.

یعقوبی گفت: در حال حاضر خیلی از دارو های شیمی درمانی ممکن است نمایندگی رسمی نداشته باشند نسخه ای و مسافرتی باشند و داروهایی که تکنو لوژی بالاتری دارند در ایران نیستند و ممکن است وارد نشوند این در حالی است که مسیر ورود دارو و نگهداری آن تا بدست بیمار برسد ممکن است شرایط درستی را سپری نکند، از اینرو بهتر است دارو همیشه از مبادی رسمی وارد کشور شود چون اگر در زنجیره ورود، نگهداری و توزیع دارو اختلال ایجاد شود، دارو تزریق می شود پولی هم بابتش پرداخت می شود ولی متاسفانه آن کیفیت لازم را نداشته باشد عملا فایده ای ندارد.

وی افزود: قاچاقچیان داروهای شیمی درمانی را معمولا در منازل یا شرکتها نگهداری می کنند و با بالا رفتن قیمت دلار داروی 4 تا 5 میلیون تومانی را به 20 میلیون تومان هم می فروشند، متاسفانه پخش دارو در داروخانه ها خیلی کم و نامناسب است معمولا پزشکان هم به بیماران توصیه می کنند که حتما نوع خارجی دارو را تهیه کنید و برایشان مهم نیست که بیمار باچه شرایطی این دارو را باید تهیه کند و چون دارو خانه ها ندارند باید به داروخانه های 13 آبان و هلال احمر مراجعه کنند و در آنجا هم کار با دوست و آشنا بازی راه می افتد.

این پرستار بیماران شیمی درمانی ادامه داد: دارو دارند اما به همه نمی دهند و خیلی از مردم دست خالی بر می گردند و در نهایت سر از ناصر خسرو در می آورند، دارو هایی موجود در ناصر خسرو هم اکثرا تاریخشان منقصی شده یا در شرایط نامطلوبی نگهداری شده اند ولی بهر حال مردم به خاطر بهبود عزیرانشان دارو را تهیه را می کنند و نمی دانند شرایط دارو چگونه بوده است، دارو را به بیمار تزریق می کنیم و متوجه ناساز گاری دارو با بیمار می شویم به طوری که حال بیمار را بدتر می کند.

نیما ادامه داد: بیماران زیادی برای تهیه دارو های کمیاب به ما مراجعه می کنند، این در حالی است که دارو هایی عادی مانند وار فارین در دارو خانه ها نیست و بیماران تمام داروخانه های شهر را زیر پا گذاشته اندو دست خالی در نهایت دارو را باید از بازار سیاه تهیه کنند چرا که می خواهند آن را به چندین برابر قیمت بفروشند، یکسری کانالهای تلگرامی هم است که هیچکس در آنجا شماره ای ندارد و همه با ایدی هستند که در آنجا یکسری کار کنان داروخانه ها هستند و عده دیگر هستند که هیچ سر رشته در مورد دارو ندارند و فقط کار می کنند و کلاهبردار هستند.

وی افزود: بعضی از بیماران از طریق آن کانالها اقدام به خرید دارو می کنند که بعضی ها پول بیماران می خورند و یا داروی فاسد به بیماران تحویل می دهند و زندگی بیمار را به مخاطره می اندازند، دارویی که در حال حاضر با قیمت 200 میلیون تومان در بازار سیاه معامله می شود قیمت واقعی اش 2 تا 3 میلیون تومان بوده است که بخاطر تحریم و بالا رفتن قیمت دلار قیمتش چندین برابر شده است.

این هفته فرصتی برای تقویت آگاهی‌رسانی درباره سرطان، عوامل خطر، تشویق به پیشگیری و تشخیص زودهنگام و حمایت از بیماران مبتلا است.

آگاهی مردم به‌همراه اجرای برنامه های غربالگری و تشخیص زودهنگام می‌تواند به کاهش ابتلا و افزایش تاثیرات درمانی کمک کند.

 پویش  ملی "دست در دست هم برای پیشگیری و مبارزه با سرطان" با هدف کلی هم‌پیمان برای پیشگیری از سرطان در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی برگزار می شود و  اهداف اختصاصی این پویش به شرح زیر است:

با توجه به اهمیت پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع این بیماری پویش ملی مبارزه با سرطان در بازه زمانی ۱ تا ۷ بهمن ۱۴۰۳ با هدف افزایش آگاهی عمومی و تشویق مردم به اقدامات پیشگیرانه برگزار می‌شود.

لیلا مؤدب‌شعار رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت گفت: سالانه ۱۵۰ هزار مورد ابتلا به سرطان در کشور بروز می‌یابد که میزان شیوع ۵ ساله سرطان نیز ۴۰۰ هزار مورد است، سرطان در ایران روند رو به رشد دارد اما وضعیت بروز سرطان در ایران نسبت به سایر نقاط جهان هنوز بالاتر نیست، شایع‌ترین سرطان در ایران سرطان پستان است و سرطان‌های روده بزرگ، معده، ریه و پروستات در رتبه‌های بعدی قرار دارند، سرطان‌های پستان و روده بزرگ قابلیت پیشگیری و تشخیص زودهنگام را دارند و به همین دلیل برنامه غربالگری این دو سرطان در مراکز بهداشتی کشور به صورت رایگان در حال اجراست.