امیدهای تازه برای درمان آلزایمر: داروهای تحول‌آفرین و آزمایش خون پیشگامانه
پس از دهه‌ها پژوهش بی‌ثمر دو داروی جدید و یک آزمایش خون نوآورانه امیدی تازه برای مبتلایان به آلزایمر به ارمغان آورده‌اند. این پیشرفت‌ها نشان‌دهنده تحولی چشمگیر در مبارزه با این بیماری ناتوان‌کننده است، اما پرسش‌هایی درباره اثربخشی، هزینه و روش تشخیص بهینه همچنان باقی است.
به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، وبگاه مِدیکال اِکسپرس در گزارشی آورده است:
پس از ده‌ها سال پژوهش ناموفق، دو داروی جدید و یک آزمایش خون پیشگامانه امیدی تازه برای مبارزه با آلزایمر در بیماران ایجاد کرده‌اند، هرچند پرسش‌هایی درباره اثربخشی این روش‌ها همچنان باقی است. آلزایمر که حدود ۷۰ درصد از موارد زوال عقل در جهان را تشکیل می‌دهد و یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر سالمندان محسوب می‌شود، هنوز درمان قطعی ندارد.
به مناسبت روز جهانی آلزایمر نگاهی به دستاوردهای اخیر در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری می‌اندازیم.
اثربخشی داروهای جدید
با وجود سرمایه‌گذاری میلیاردی طی دهه‌ها برای یافتن درمان آلزایمر تلاش‌های پژوهشی تا همین اواخر با موفقیت همراه نبوده است. داروهای دونانمَب «donanemab» و لِکانمَب «lecanemab» به‌عنوان نخستین درمان‌هایی شناخته می‌شوند که می‌توانند پیشرفت بیماری را به‌طور چشمگیری کُند کنند.
با این حال این درمان‌های پرهزینه تنها تأثیری متوسط داشته‌اند و صرفاً برای بیماران در مراحل اولیه بیماری مؤثر هستند، همچنین ممکن است با عوارض جانبی جدی از جمله خونریزی مغزی کُشنده همراه باشند، این موضوع موجب شده مقامات نظارتی بهداشتی در کشورهای مختلف، مواضعی متفاوت اتخاذ کنند. لکانمب با نام تجاری لکِمبی «Leqembi» در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا تأیید شده اما مقامات بهداشتی فرانسه و بریتانیا با استناد به نسبت نامتناسب هزینه‌فایده از پوشش بیمه‌ای این داروها خودداری کرده‌اند.
تشخیص زودهنگام
بحث مهم دیگر در حوزه آلزایمر روش‌های تشخیصی است که شکاف فزاینده‌ای بین اروپا و آمریکا ایجاد کرده است. در حالی که روش استاندارد کنونی نیاز به پونکسیون کمری «نمونه‌برداری مایع مغزی‌نخاعی» تهاجمی و پرهزینه دارد، یک آزمایش خون ساده برای شناسایی نشانگرهای زیستی این بیماری توسعه یافته است. آمریکا از ماه مه این آزمایش را تأیید کرده اما اروپا هنوز هیچ آزمایش خونی را برای تشخیص آلزایمر تأیید نکرده است. پرسش اصلی این است که «آیا آزمایش خون به تنهایی برای تشخیص قطعی بیماری کافی است؟» انجمن آلزایمر آمریکا نشانگرهای زیستی را کافی می‌داند اما بیشتر متخصصان اروپایی بر ضرورت معاینه بالینی کامل برای تأیید کاهش شناختی تأکید دارند.
پیشگیری از آلزایمر
بر اساس بررسی منتشرشده در لَنسِت/ The Lancet، نزدیک به نیمی از موارد آلزایمر با عوامل خطر اصلاح‌پذیر از جمله چاقی، مصرف سیگار و الکل، بی‌تحرکی و کاهش شنوایی مرتبط است. برنامه‌های تشویق به ورزش و تغذیه سالم در حال بررسی هستند اما مطالعات کنترل‌شده تاکنون تأثیری محدود بر کاهش شناختی نشان داده‌اند.
یک مطالعه جدید منتشرشده در جاما «مجله انجمن پزشکی آمریکا»/ JAMA نشان داد که حمایت فشرده دوساله برای بهبود سبک زندگی می‌تواند تا حدی کاهش شناختی را کُند کند. به گفته همه‌گیرشناسان این پیشرفت‌ها ممکن است ناچیز به نظر برسند اما در مقیاس کلان بسیار معنادار هستند. مطالعات بلندمدت ۱۰ تا ۱۵ ساله برای اثبات اثربخشی واقعی این مداخلات در مقابله با آلزایمر ضروری است.
پس از ده‌ها سال پژوهش ناموفق، دو داروی جدید و یک آزمایش خون پیشگامانه امیدی تازه برای مبارزه با آلزایمر در بیماران ایجاد کرده‌اند، هرچند پرسش‌هایی درباره اثربخشی این روش‌ها همچنان باقی است. آلزایمر که حدود ۷۰ درصد از موارد زوال عقل در جهان را تشکیل می‌دهد و یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر سالمندان محسوب می‌شود، هنوز درمان قطعی ندارد.
به مناسبت روز جهانی آلزایمر نگاهی به دستاوردهای اخیر در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری می‌اندازیم.
اثربخشی داروهای جدید
با وجود سرمایه‌گذاری میلیاردی طی دهه‌ها برای یافتن درمان آلزایمر تلاش‌های پژوهشی تا همین اواخر با موفقیت همراه نبوده است. داروهای دونانمَب «donanemab» و لِکانمَب «lecanemab» به‌عنوان نخستین درمان‌هایی شناخته می‌شوند که می‌توانند پیشرفت بیماری را به‌طور چشمگیری کُند کنند.
با این حال این درمان‌های پرهزینه تنها تأثیری متوسط داشته‌اند و صرفاً برای بیماران در مراحل اولیه بیماری مؤثر هستند، همچنین ممکن است با عوارض جانبی جدی از جمله خونریزی مغزی کُشنده همراه باشند، این موضوع موجب شده مقامات نظارتی بهداشتی در کشورهای مختلف، مواضعی متفاوت اتخاذ کنند. لکانمب با نام تجاری لکِمبی «Leqembi» در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا تأیید شده اما مقامات بهداشتی فرانسه و بریتانیا با استناد به نسبت نامتناسب هزینه‌فایده از پوشش بیمه‌ای این داروها خودداری کرده‌اند.
تشخیص زودهنگام
بحث مهم دیگر در حوزه آلزایمر روش‌های تشخیصی است که شکاف فزاینده‌ای بین اروپا و آمریکا ایجاد کرده است. در حالی که روش استاندارد کنونی نیاز به پونکسیون کمری «نمونه‌برداری مایع مغزی‌نخاعی» تهاجمی و پرهزینه دارد، یک آزمایش خون ساده برای شناسایی نشانگرهای زیستی این بیماری توسعه یافته است. آمریکا از ماه مه این آزمایش را تأیید کرده اما اروپا هنوز هیچ آزمایش خونی را برای تشخیص آلزایمر تأیید نکرده است. پرسش اصلی این است که «آیا آزمایش خون به تنهایی برای تشخیص قطعی بیماری کافی است؟» انجمن آلزایمر آمریکا نشانگرهای زیستی را کافی می‌داند اما بیشتر متخصصان اروپایی بر ضرورت معاینه بالینی کامل برای تأیید کاهش شناختی تأکید دارند.
پیشگیری از آلزایمر
بر اساس بررسی منتشرشده در لَنسِت/ The Lancet، نزدیک به نیمی از موارد آلزایمر با عوامل خطر اصلاح‌پذیر از جمله چاقی، مصرف سیگار و الکل، بی‌تحرکی و کاهش شنوایی مرتبط است. برنامه‌های تشویق به ورزش و تغذیه سالم در حال بررسی هستند اما مطالعات کنترل‌شده تاکنون تأثیری محدود بر کاهش شناختی نشان داده‌اند.
یک مطالعه جدید منتشرشده در جاما «مجله انجمن پزشکی آمریکا»/ JAMA نشان داد که حمایت فشرده دوساله برای بهبود سبک زندگی می‌تواند تا حدی کاهش شناختی را کُند کند. به گفته همه‌گیرشناسان این پیشرفت‌ها ممکن است ناچیز به نظر برسند اما در مقیاس کلان بسیار معنادار هستند. مطالعات بلندمدت ۱۰ تا ۱۵ ساله برای اثبات اثربخشی واقعی این مداخلات در مقابله با آلزایمر ضروری است.
پایان پیام/
نظر خود را بنویسید