از نظر «حسین وحیدی» صنعت داروسازی ایران به لحاظ به خدمت گرفتن تکنولوژی‌های نوین پیشگام بوده و اگر در این صنایع سرمایه‌گذاری، فکر و کار نمی‌کرد، امروز به جای آمار حدودا یک و نیم میلیارد دلاری، شاهد میلیاردها دلار ارزبری برای تامین برخی داروهای خاص بودیم.

 

بله. مقام معظم رهبری همواره تاکید دارند که اگر قرار است در جهان به نقطه‌ای برسیم که سر خود را بالا بگیریم، باید به درون اتکا کنیم. صنعت داروسازی کشور از ابتدای انقلاب این رهنمود را که امام خمینی هم بر آن تاکید داشتند، توشه راه خود کرد و از سال‌های ابتدایی انقلاب برنامه‌ریزی منظمی برای آن انجام داد تا فارغ ‌از صنایع دیگر، ایران در مورد محصولات دارویی خودکفا شود.

پزشکان و قانون: آیا شد؟
خب اتفاقات بسیار میمون و مبارکی در طول دهه‌های مختلف افتاد و صنعت داروسازی ما به جایی رسید که می‌توانیم قاطعانه بگوییم ۹۶ درصد از نیاز ما در داخل کشور تولید می‌شود. 

پزشکان و قانون: با این وضعیت تکنولوژی تولید دارو، چطور این مساله امکان‌پذیر است؟
در رابطه با تکنولوژی‌های جدید، ایران از ۲۰ سال قبل برنامه‌ریزی‌هایی بسیار منظمی با استفاده از توان کسانی که دانش‌آموخته سایر کشورها بودند، انجام داد و با راه‌اندازی دوره‌های مختلف آموزشی و دوره‌های تخصصی نیروهایی را تربیت کرد که در زمینه‌های تکنولوژی نوین کار می‌کنند.  لذا امروز ما شاهد این هستیم که تعداد زیادی از داروهایی که ارز فراوانی را از مملکت می‌برند، در حال ساخت و تولید هستند و تعداد زیادی از آنها هم در شرف تولید و ارائه به مردم کشور قرار دارند که این مساله ارزبری را به شدت کاهش داده است.

 پزشکان و قانون: اما همچنان طبق آمار نزدیک به ۲ میلیارد دلار ارز برای تامین دارو از کشور خارج می‌شود.

اگر قرار بود در این صنایع سرمایه‌گذاری، فکر و کار نشود، امروز این آمار برای تامین این دسته از داروها سر به میلیاردها دلار می‌زد و این خود یک اتفاق بزرگ است. امروز داروهای مونوپورو آنتی بادی که در درمان سرطان بسیار موثر هستند در بسیاری از شرکت‌های «های‌تک» در حال تولیدند و به بازار عرضه می‌شوند و تعدادی از آنها هم در آینده به بازار عرضه خواهد شد.

برخی تحقیقات هم روی فرمولاسیون جدید داروهایی که جزء بایوتک‌ها تقسیم‌بندی نمی‌شوند اما ارزبری زیادی دارند، در داخل کشور در حال انجام است. این فراورده‌ها در دنیا به تازگی عرضه می‌شوند و اسناد علمی آن در حال ارائه به سازمان غذا و دارو است. این مساله نویدبخش این است که در آینده نسبت به کشورهای پیشرفته عقب نیفتیم. 

پزشکان و قانون: تحریم‌ها چقدر روی این روند اثر منفی دارد؟
تحریم اثرگذار است که البته با تمهیدات اندیشیده شده این مشکل هم به دست توانمند محققین داروسازی کشور برطرف می‌شود.

پزشکان و قانون: لطفا به شکل مصداقی چند مثال بزنید که چه داروهایی ارزبری زیادی داشتند و در سال‌های اخیر در داخل تولید شده‌اند.
مثلا زمانی داروهایی بود که در درمان MS استفاده می‌شد که آن را تولید کردیم و ارزبری آن را از بین بردیم. حتی به شکلی شد که صادرات آن را هم انجام دادیم.

پزشکان و قانون: الان بیشترین داروهای دارای ارزبری، کدام دسته از داروها هستند؟
بیشتر آنها در زمینه بیماری‌های خاص هستند. در این حوزه داروهایی را داریم که بعضا هر یک ویال‌ تزریقی آنها بالای ۱۰ میلیون تومان است و هر دوره درمان آن برای یک فرد، بالای ۳۰۰ میلیون تومان تمام می‌شود. این داروها در حال حاضر در حال ساخته شدن و ورود به بازار به دست جوانان ما و افرادی هستند که از دانشکده‌های داروسازی فارغ‌التحصیل شده‌اند. 

پزشکان و قانون: اخیرا و با توجه به تحولات بین‌المللی، نگرانی‌های زیادی درخصوص احتمال کمبود داروهای خاص وجود دارد. آیا به نظر شما این کمبودها وجود دارند؟
اگر سیستم پایش در وزارت بهداشت راه بیفتد تا به دیتاهای شفاف دسترسی پیدا کنیم و مصرف‌کنندگان واقعی آن مشخص شوند، وزارت بهداشت هم به صورت الکترونیک همتی بکند، به نظر من ما هیچ مشکلی پیدا نخواهیم کرد. اگر می‌بینیم که مصرف دارو بالاست و کمبودهایی وجود دارد، ناشی از عدم دقت در فراهم کردن این محصول برای فرد مورد نیاز است. بعضا اتفاقاتی می‌افتد که هزینه‌ّها را بالا می‌برد. 

پزشکان و قانون: وزارت بهداشت چقدر در این زمینه مقصر است؟
از آنجا که من در فرایند راه‌اندازی سیستم پایش حضور داشتم، می‌دانم که وزارت بهداشت در این زمینه خیلی کار می‌کند تا افراد را به شکل شفاف پیدا کند و براساس تجویزی که پزشک می‌کند و تاییدی که افراد برای نیاز آن می‌دهند، آن را تامین کند. به طور کلی من فکر نمی‌کنم که مصرف ما آن قدر زیاد باشد که در این زمینه دچار کمبود یا مشکل شویم.