آمار ابتلا و فوتیهای تب دنگی در ایران
بر اساس آمارهای رسمی وزارت بهداشت سال گذشته ۱۱۲۷ مورد و از ابتدای امسال تاکنون هم ۴۳۴ مورد ابتلا به تب دنگی در کشور گزارش شده که بسیاری از آنها انتقال محلی و بیشترین آمار هم مربوط به چابهار بوده است.

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، بهنام عرشی در نشست خبری بررسی طغیان تب دنگی در ۲۰۲۴ گفت: این بیماری توسط ویروس دنگی و پشه آئدس اجیپتی ایجاد میشود. البته در مجموعه وزارت بهداشت این بیماری را از سال ۹۵ رصد میکردیم و تا پیش از اردیبهشت ۱۴۰۳ کل ابتلا ۷۵ مورد وارده به کشور بود و انتقال محلی نداشتیم. اما از سال گذشته شیوع تب دانگ در امارات که اطلاع رسانی هم درباره آن انجام ندادند، بیماری وارد کشور شد و شیوع پیدا کرد.
وی افزود: بر اساس آمارهای رسمی وزارت بهداشت سال گذشته ۱۱۲۷ مورد بیماری و از ابتدای امسال تاکنون هم ۴۳۴ مورد ابتلا به تب دنگی در کشور گزارش شده که بسیاری از آنها انتقال محلی و بیشترین آمار هم مربوط به چابهار بوده است. ۲۹ مورد انتقال محلی هم در بندر عباس وجود داشته است، پشه آلوده ابتدا در بندرلنگه شناسایی شد اما اکنون در استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و فارس هم انتقال محلی داریم. در شمال کشور هم پشه آئدس آلبوپیکتوس را در مازندران، گیلان، اردبیل و مناطقی از آذربایجان شرقی داریم که قدرت انتقال بیماری کمتری دارند. بیشترین نگرانی ما درباره استانهای جنوبی کشور مطرح است.
چرا واکسن نداریم؟
رئیس سابق مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در خصوص خطرات مرگبار این بیماری نیز گفت: از هر ۱۰۰ نفر مبتلا حدود ۷۵ درصد علامت ندارند یا علائم بسیار کمی را بروز میدهند. ۲۵ درصد بیماری با علائم شدید را تجربه میکنند اما مرگ بر اثر بیماری کم است و کمتر از ۲.۵ درصد گزارش شده است. اما مساله مهم این است که تب دنگی میتواند اپیدمیهای انفجاری داشته باشد و این بسیار نگرانکننده است.
عرشی در خصوص اینکه چرا به واکسن این بیماری در ایران دسترسی نداریم گفت: واکسنی که برای این بیماری در دنیا وجود دارد اگر در مناطقی که افراد به شکل گسترده مبتلا نشدهاند استفاده شود نتایج معکوس خواهد داشت. به همین دلیل جزو واکسنهایی نیست که وارد کنیم و جلوی شیوع بیماری گرفته شود.
علائم مشابه تب دنگی و آنفلوآنزا
داود یادگارینیا رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در خصوص درمانهای این بیماری گفت: تب دنگی درمان اختصاصی و داروی ضدویروسی ندارد و اکثر بیماران در خانه و با استراحت درمان میشوند. درباره تب بالای ۳۹ درجه هم با توصیه پزشک داروی استامینوفن توصیه میشود.
وی افزو: از هر ۴ نفر مبتلا به تب دنگی یک نفر علامتدار میشود، از هر ۲۰ بیمار هم یک نفر فرم شدید را مبتلا و نیازمند بستری در بیمارستان خواهد شد. شروع بیماری هم شبیه آنفلوآنزاست، یعنی با تب ناگهانی، سردرد، درد دور چشم، درد استخوانی و مفاصل، درد عضلات و حالت تهوع آغاز میشود. به همین دلیل تفکیک دو بیماری کمی سخت است. البته با توجه به مسائل اپیدمیولوژیک یعنی فرد سابقه سفر به مناطق آلوده را داشته یا ساکن مناطقی باشد که بیماری حالت بومی به خود گرفته میتوان نسبت به ابتلای تب دنگی قطعیت بیشتری داشت.
۲ سناریوی خطرناک
رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: تب دنگی حدود ۲ تا ۷ روز طول میکشد و پس از قطع تب بیمار رو به بهبودی میرود اما دو سناریوی خطرناک وجود دارد که ممکن است در پایان هفت روز و قطع تب رخ دهد، در برخی افراد علائم پیشرونده میشود که به آن تب دنگی خونریزیدهنده میگویند. این نوع بیماری پس از روز هفتم که تب بیمار قطع میشود با علائمی از جمله خونریزی در لثه، بینی، ادرار، خلط یا خونمردگیهای متعدد در پوست بیشتر در کودکان زیر ۱۵ سال رخ میدهد اما اکثر آنها بهبود پیدا میکنند. مورد دیگر اینکه فرد پس از قطع تب در روز هفتم با علائمی از جمله گیجی، درد شکم، استفراغهای مکرر، کاهش حجم ادرار و خوابآلودگی میشود و شوک دنگی در او رخ میدهد. این دو مورد خطرناک هستند اما موارد بسیار کمی دارند و بیمار باید در بخشهای ویژه بستری شود.
یادگارینیا در خصوص گروههای در معرض خطر ابتلا به تب دنگی گفت: این بیماری بیشتر سالمندان، نوزادان، زنان باردار، افراد چاق و مبتلایان به بیماریهای زمینهای و نقص ایمنی و همچنین مصرفکنندگان کورتون را تهدید میکند. افرادی هم ابتلای قبلی داشته باشند بروز بیماری برای بار دوم در آنها شدیدتر خواهد بود.
چرا تخم پشه آئدس هم خطرناک است؟
احمد رئیسی رئیس اداره کنترل ناقلین وزارت بهداشت نیز در خصوص اقدامات نظارتی و پیشگیرانه وزارت بهداشت درباره پشه آئدس و تب دنگی گفت: طبیعت این بیماری و به عبارتی تمام بیماریهای منتقله توسط ناقلین به گونهای است که باید راهحلها و دیدگاههای سلامت واحد یا one health را در نظر بگیریم. به این معنی که تصور نکنیم وزارت بهداشت میتواند این موضوع را به تنهایی مدیریت کند. البته به دنبال کمرنگ کردن نقش وزارت بهداشت نیستیم اما یادمان باشد اگر محیطی تمیز باشد و بهسازی خوب در آن صورت بگیرد کسی به تب دنگی مبتلا نخواهد شد.
وی با بیان این که این بیماری برای کشور ما نیست و از جای دیگری آمده است افزود: البته ما همیشه این نگرانی را داشتیم که بیماری و پشه ناقل آن را را داخل کشور ببینیم چون پاکستان و بنگلادش سالهاست درگیر آن هستند. تب دنگی مخصوص آسیای شرقی و بیماری توسعه نیافتگی است. ما به این دلیل درگیر بیماری نشده بودیم که به لحاظ بهداشت و پیشگیری به ویژه بعد از انقلاب شرایط خوبی در کشور ایجاد شده بود.
رئیس اداره کنترل ناقلین وزارت بهداشت گفت: هر جایی آب راکد و مانده داشته باشیم و نه آب جاری کشاورزی احتمال وجود پشه هست. یک مثال این که حتی در قوطیهای کنسرو خالی رها شده هم اگر حاوی آب راکد باشند به زیستگاه تخم و لار پشه تبدیل میشود. در یک بازدید بهداشتی حتی در مرداب انزلی هم ما یک لنگه کفش کهنه را پیداکردیم که زیستگاه تخم پشه آئدس آلبوپیکتوس شده بود.
رئیسی تصریح کرد: در خصوص پشه آئدس اجیپتی که عامل تب دنگی است این مساله اهمیت بیشتری پیدا میکند چون این پشه در هنگام تخمگذاری ویروس را منتقل میکند حتی اگر تا ۴۰۰ روز آب و رطوبت به آن نرسد که باز شود. به همین دلیل راهی جز بهسازی محیط، زیباسازی و نظافت نداریم که باید از سوی خدمات شهری انجام شود و تاکنون هم در شهرهایی مثل بندرعباس همکاری خوب داشتهاند. با کمک سازمانهای مردم نهاد و سمنها هم اقدامات ساده برای آگاهسازی مردم در حال انجام است، از جمله این که مردم آب زیر گلدان را یک هفته بیشتر نگهداری نکنند یا اجازه ندهند آب زیر کولر روان و راکد شود. چون ما نباید درباره تب دانگ مشابه کووید فکر کنیم و باید در اجتماع مبارزه با این بیماری صورت بگیرد.
رئیسی تصریح کرد: در خصوص پشه آئدس اجیپتی که عامل تب دنگی است این مساله اهمیت بیشتری پیدا میکند چون این پشه در هنگام تخمگذاری ویروس را منتقل میکند حتی اگر تا ۴۰۰ روز آب و رطوبت به آن نرسد که باز شود. به همین دلیل راهی جز بهسازی محیط، زیباسازی و نظافت نداریم که باید از سوی خدمات شهری انجام شود و تاکنون هم در شهرهایی مثل بندرعباس همکاری خوب داشتهاند. با کمک سازمانهای مردم نهاد و سمنها هم اقدامات ساده برای آگاهسازی مردم در حال انجام است، از جمله این که مردم آب زیر گلدان را یک هفته بیشتر نگهداری نکنند یا اجازه ندهند آب زیر کولر روان و راکد شود. چون ما نباید درباره تب دانگ مشابه کووید فکر کنیم و باید در اجتماع مبارزه با این بیماری صورت بگیرد.
وی در خصوص یک اقدام مهم در بندرعباس که روند افزایشی ابتلا را گزارش کرده کرده نیز اظهار کرد: در بندرعباس ۵ خور بزرگ داریم که عمری بیش از یک قرن دارند و به عنوان معضلی برای زیبایی و نظافت شهری مطرح هستند. ۵ سازمان از سوی استانداری موظف شدهاند که هر کدام یک خور را پاکسازی کنند. این اقدام در کنار تعهد شهرداری بندرعباس برای بهسازی محیط به دلیل موقعیت ارتباطی مهم آن با سایر استانها بسیار مهم است.
چند نفر فوت شدند؟
رئیس اداره کنترل ناقلین وزارت بهداشت در خصوص آماری فوتیهای مبتلایان به تب دانگ از سال گذشته تا کنون گفت: بیش از هزار مورد ابتلا شناسایی شده اما هیچ مرگی نداشتهایم. این در حالی است که در پاکستان و شهرهای آن که نزدیک چابهار قرار دارند، گزارش مرگ و میر تب دنگی را داریم. دلیلش این است که ما به استقبال بیماری رفته و از سال ۹۵ آماده بودیم.
رئیسی در پایان اضافه کرد: ما درباره طغیانهای تب دنگی نگران هستیم و در موارد تکگیر با تاکید بر دستور پزشک در منزل قابل درمان است. در استانهایی هم که این پشه بیماریزا وجود ندارد نگرانی نداریم. برخی هم تصور میکنند که سموم شیمیایی برای از بین بردن آن استفاده کنیم اما هیچ راهکار مناسبی به جز بهسازی محیط و ارتقای آگاهی مردم نداریم. این دو فاکتور از فشار در بخش بستری و مراجعه مردم به دلیل اپیدمی بیماری، همچنین نگرانی از شیوع بیماری در مناطق آلوده جلوگیری خواهد کرد. همشهری آنلاین
پایان پیام/
نظر خود را بنویسید