در بعضى كشورها نیز گايدلاين‌ها مرجع پرداخت هزينه‌ها به ارائه دهندگان خدمت به حساب مي‌آيد و تائيد بسيارى از سازمان‌هاى ارائه دهنده خدمات، منوط به ارائه خدمات بر اساس گايدلاين‌هاى رسمى است.

همچنین در بسيارى از كشورها در مجامع قانونى نيز قضاوت در مورد عملكرد ارائه كنندگان خدمت، بر اساس گايدلاين‌هاى موجود در همان زمان صورت مي‌گيرد و در نهايت يكى از اركان تعيين كيفيت خدمات ارائه شده ى بالينى، گايدلاين هاى رسمى كشوری است.

طراحى و تدوين اين راهنماهاى بالينى معمولا در نهايت دركميته هاى كشورى (national consensus  group) , با نگاه و اقتباس از گايدلاين هاى معتبر كشورهاى موفق و سپس فرايندهاى بومى‌سازى بر اساس شرايط موجود و امكانات كشور انجام مي‌گيرد.

آنچه در اين ميان مغفول مي‌ماند، توجه به استانداردسازى شرايط عوامل انسانى، در مجموعه ارائه دهندگان خدمات بالينى بر اساس گايدلاين‌هاى مربوط به كشورهاى مرجع است.

بدين معنى كه اگر گايدلاين موسوم به (RCOG) از كشور انگليس را به عنوان مرجع تدوين گايدلاين كشورى زايمان طبيعى در نظر بگیریم، بدیهی است که تشابه نيروهاى انسانى مامايى موجود در كشور با استاندارهاى موجود در كشور مرجع نیز ضرورت دارد، آیا چنین هست?!

گايدلاين‌های كالج امريكايى متخصصين زنان و زايمان امريكا (ACOG) نيز از مراجع ديگر اقتباس گايدلاين هاى بالينى كشورى است.

از سال ٢٠٠٣ تا ٢٠١١ "مجمع بررسى اعتبار آموزش فارغ التحصيلان پزشكى امريكا" (ACGME) , استاندارد جديدى را براى كار هفتگى رزيدنت هاى پزشكى تنظيم كرد كه بر مبناى آن در طول ٤ هفته، به طور متوسط حداكثر ٨٠ ساعت كار در هفته و طولانى‌ترين دوره كارى پشت سر هم به ٣٠ ساعت محدود شد. (پذيرش بيماران به مدت ٦ساعت، خواب تضمين شده بين ساعت ١٠شب تا ٨ صبح) یا ۱۶ ساعت كار بدون خواب، مرخصى اجبارى يك روز در هر هفته و يا ٤ روز در ماه، حداكثر آنكالى هر سه شب يكبار و ... در بخش اورژانس حداكثر طول شيفت  ١٢ ساعت و حداقل همين زمان استراحت بين شيفت ها، ساعات كار هفتگى ٦٠ ساعت و ١٢ساعت براى آموزش.

آيا در کشور ما نیز عوامل انسانى كه ملزم به رعايت راهنماهاى بالينى هستند، از استانداردهاى فوق برخوردار هستند؟

پزشكى كه تنها متخصص شهر بوده و ملزم به رعايت گايدلاين بالينى اقتباس گرفته شده از راهنماهاى بالينى كشورهاى فوق شده است، در اين استانداردسازى چگونه در نظر گرفته شده است؟

در مورد شرايط پرداخت حق الزحمه ى افراد فوق الذكر هم نياز به توضيح نیست.

به نظر مي‌رسد اقتباس از راهنماهاى بالينى كشورهاى ديگر در زمينه‌هاى مختلف ارائه خدمات بالينى، تنها زمانى موفق خواهد بود كه در مجموعه عوامل تعيين كننده، نقش پررنگ نيروى انسانى را از ياد نبريم.